Tại Triển lãm thành tựu đất nước “80 năm hành trình Độc lập - Tự do - Hạnh phúc” nhân kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám thành công (19/8/1945-19/8/2025) và Quốc khánh 2/9, bệ phóng tên lửa phòng không 5P73-VT do Tập đoàn Công nghiệp - Viễn thông Quân đội (Viettel) nghiên cứu, cải tiến đã trở thành một trong những điểm nhấn thu hút sự quan tâm đặc biệt của công chúng.
Bệ phóng 5P73-VT có chức năng cố định tên lửa trên cần bệ phóng và hướng đến phía mục tiêu; cấp nguồn, cấp tín hiệu chuẩn bị tên lửa trên bệ phóng và chấp hành tự động theo tín hiệu điều khiển từ xe UNK-VT; triển khai và thu hồi bệ phóng bằng hệ thống chân kích thủy lực tự động hoá.
Bệ phóng 5P73-VT không chỉ thể hiện tiềm lực quốc phòng hiện đại mà còn là minh chứng cho truyền thống anh hùng của lực lượng phòng không Việt Nam. Ảnh: Nam Nguyễn
Gắn trên bệ phóng 5P73-VT là tên lửa S-125-VT cũng do Viettel cải tiến, với mục đích đánh chặn các phương tiện tấn công đường không, đặc biệt là các mục tiêu bay thấp và có kích thước nhỏ như tên lửa hành trình, UAV.
Tầm bắn của S-125-VT được cải thiện lên 30 km và tốc độ tên lửa đạt 800 m/s (2.880 km/h, tương đương Mach 2,3), tỷ lệ đánh trúng mục tiêu máy bay chiến thuật lên tới 90%, tăng đáng kể so với tỷ lệ từ 45 đến 87% của phiên bản gốc.
S-125-VT được Viettel nghiên cứu, nâng cấp và hiện đại hóa dựa trên hệ thống tên lửa S-125 Pechora-2TM (còn gọi là SAM-3) của Liên Xô. Phiên bản này được tối ưu hóa để đối phó các phương tiện tấn công đường không hiện đại, đặc biệt là mục tiêu bay thấp và có diện tích phản xạ radar nhỏ như tên lửa hành trình hay UAV.
Tổ hợp tên lửa này được Viettel lần đầu trưng bày công khai tại Triển lãm Quốc phòng Quốc tế Việt Nam 2024. Các thông số được công bố cho thấy gói nâng cấp sâu ở cả cảm biến, điều khiển hỏa lực và tính cơ động.
Điểm đáng chú ý đầu tiên là gói nâng cấp sâu về cảm biến. Khối radar dẫn bắn/giám sát UNV-VT được hiện đại hóa, cho phép phát hiện mục tiêu ở cự ly tối đa khoảng 90 km.
Bên cạnh đó, khối quang - điện tử tích hợp giúp phát hiện và khóa mục tiêu bay thấp ngay cả khi radar bị chế áp điện tử mạnh, hoặc thậm chí bị gây nhiễu hoàn toàn. Khả năng này mang tính sống còn trong bối cảnh đối phương thường triển khai chiến tranh điện tử và UAV cảm tử để vô hiệu hóa các trận địa phòng không.
Bệ phóng 5P73-VT tại Triển lãm thành tựu đất nước khẳng định sức mạnh phòng không hiện đại, biểu tượng ý chí tự cường và bảo vệ bầu trời Việt Nam. Ảnh: Nam Nguyễn
“Trái tim” của tổ hợp là xe điều khiển UNK-VT. Nhờ cải tiến hệ thống điều khiển, S-125-VT có thể dẫn đồng thời 2 tên lửa vào 2 mục tiêu khác nhau. Dù vẫn sử dụng đạn tên lửa cũ của tổ hợp SAM-3, nhưng S-125-VT có nhiều cải tiến để tăng tỷ lệ đánh trúng mục tiêu máy bay chiến thuật.
Không chỉ mạnh hơn về hỏa lực, S-125-VT còn nâng cấp khả năng cơ động tác chiến. Các bệ phóng, xe điều khiển và xe cung cấp điện đều đặt trên khung gầm cơ động, giúp rút ngắn thời gian triển khai đội hình chiến đấu xuống còn khoảng 20 phút, thay vì 90 phút như trước kia.
Với khả năng cơ động cao, nâng cấp tầm bắn và nâng cao tỷ lệ đánh trúng mục tiêu, tổ hợp S-125-VT đóng vai trò vô cùng quan trọng trong lưới lửa phòng không nhiều tầng của Việt Nam.
Bên cạnh ý nghĩa quân sự, S-125-VT còn mang giá trị lớn về công nghiệp quốc phòng, thể hiện sức mạnh và sự tự chủ ngày càng vững chắc của Quân đội nhân dân Việt Nam.
Triển lãm “80 năm Hành trình Độc lập - Tự do - Hạnh phúc” không chỉ tôn vinh chặng đường lịch sử vẻ vang, mà còn lan tỏa lòng yêu nước, niềm tự hào dân tộc, khát vọng vươn mình, khẳng định tiềm lực và vị thế Việt Nam trên con đường đổi mới, hội nhập và phát triển bền vững.