Chiều 1/11, tại trụ sở Chính phủ, Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì cuộc làm việc với Bộ Công an và các bộ, ngành liên quan về xây dựng hành lang pháp lý, chính sách và thể chế để thúc đẩy hình thành và phát triển sàn dữ liệu Việt Nam.
Những lợi ích chiến lược toàn diện
Phát biểu kết luận, Thủ tướng khẳng định, hiện chúng ta đang có một khối lượng dữ liệu khổng lồ nhưng đang bị phân tán, phân mảnh, "đang ngủ yên chứ chưa được đánh thức", chưa được khai thác; đặt ra yêu cầu kích hoạt được nguồn tài nguyên dữ liệu. Do đó, việc xây dựng và phát triển sàn dữ liệu trong giai đoạn hiện nay là một nhiệm vụ tất yếu, khách quan, nhằm đánh thức và bổ sung nguồn lực của đất nước cho phát triển kinh tế - xã hội.
Thủ tướng phát biểu kết luận cuộc làm việc. Ảnh: VGP/Nhật Bắc
Việc xây dựng thành công sàn giao dịch dữ liệu tại Việt Nam sẽ mang lại những lợi ích chiến lược toàn diện. Thủ tướng cũng nhấn mạnh các định hướng, quan điểm trong phát triển sàn dữ liệu tại Việt Nam.
Thứ nhất, việc xây dựng sàn dữ liệu tại Việt Nam phải đổi mới từ tư duy, nhận thức đến hành động, thể hiện tầm nhìn chiến lược, với quyết tâm chính trị cao, sự đồng lòng, nhất trí của cả hệ thống chính trị, sự phối hợp chặt chẽ của các bộ, ngành, địa phương, sự ủng hộ tham gia tích cực của cộng đồng, doanh nghiệp và nhân dân.
Thứ hai, phải tiến hành theo lộ trình phù hợp, khoa học, bài bản, trên tinh thần là vừa làm vừa rút kinh nghiệm, hoàn thiện dần; không cầu toàn, không nóng vội, không bỏ lỡ cơ hội; nhìn xa, trông rộng, nghĩ sâu, làm lớn; đã làm là phải thành công, đồng thời phải quản lý rủi ro.
Thứ ba, sàn giao dịch dữ liệu không phải là kho dữ liệu hay là chợ dữ liệu thông thường chỉ để mua bán thông tin, mà phải là nền tảng cung cấp tài nguyên, nâng cao giá trị dữ liệu, nâng cao giá trị gia tăng của dữ liệu để phục vụ nghiên cứu, khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo, quản trị quốc gia, phát triển kinh tế - xã hội. Hình thành hệ sinh thái dữ liệu, phát triển các sản phẩm, dịch vụ liên quan đến dữ liệu, tạo nền tảng cho phát triển trí tuệ nhân tạo, chuyển đổi số quốc gia.
Thứ tư, phát triển sàn giao dịch dữ liệu với thể chế là tiên phong, hạ tầng là nền tảng, công nghệ là đột phá, nhân lực là then chốt, hiệu quả là động lực. Chỉ khi thể chế thông thoáng, hạ tầng thông suốt, công nghệ hiện đại, tiêu chuẩn thống nhất, nhân lực trình độ cao thì mới hội tụ được các nguồn dữ liệu tin cậy, chất lượng cao để xây dựng, vận hành và phát triển hiệu quả sàn dữ liệu.
Thứ năm, xác định an ninh, an toàn dữ liệu là yêu cầu xuyên suốt, điều kiện tiên quyết để thúc đẩy phát triển thị trường dữ liệu. Coi an ninh, an toàn, bảo mật dữ liệu là nguyên tắc cốt lõi, không thể thay đổi để thúc đẩy phát triển thị trường dữ liệu nhanh nhưng bền vững, an toàn.
Đồng thời, sàn dữ liệu phải được hoạt động thông suốt, liên tục, công khai, minh bạch và phải có cơ chế theo dõi, giám sát hiệu quả và tuân thủ pháp luật Việt Nam và hài hòa hóa với pháp luật, thông lệ quốc tế.
Chính sách phải mang đột phá, đẩy mạnh cơ chế sandbox
Về các yêu cầu đặt ra, Thủ tướng nêu rõ, thứ nhất là xây dựng và thực thi chính sách phát triển sàn giao dịch dữ liệu phải mang tính đột phá, đẩy mạnh cơ chế thử nghiệm có kiểm soát (sandbox) cho các vấn đề mới nhưng phải đảm bảo khung khổ pháp lý đồng bộ, đáp ứng yêu cầu thực tiễn, bảo vệ quyền lợi, ích chính đáng và hợp pháp của các chủ thể tham gia.
Thủ tướng nhấn mạnh các định hướng, quan điểm trong phát triển sàn dữ liệu tại Việt Nam. Ảnh: VGP/Nhật Bắc
Thứ hai, tạo mọi điều kiện thuận lợi để các chủ thể tham gia với thủ tục hành chính, quy định kinh doanh thông thoáng, không để xảy ra tình trạng "trên trải thảm dưới rải đinh"; tăng hậu kiểm và giảm tiền kiểm.
Thứ ba, đảm bảo cân bằng lợi ích giữa Nhà nước, doanh nghiệp và người dân, với tinh thần lợi ích hài hòa, rủi ro chia sẻ; đảm bảo quyền tài sản, đảm bảo tự do sáng tạo trong kinh doanh.
Thứ tư, có cơ chế giám sát, quản lý rủi ro ngay từ đầu vào để đảm bảo an ninh, an toàn dữ liệu và tuyệt đối tuân thủ các quy định pháp luật về dữ liệu, bảo vệ dữ liệu cá nhân.
Thứ năm, tham khảo các bài học kinh nghiệm quốc tế, từ đó định hướng xây dựng các chính sách ưu đãi đột phá, đặc thù phù hợp với điều kiện Việt Nam.
Yêu cầu phấn đấu trong tháng 11 này là phải hình thành, vận hành được sàn giao dịch dữ liệu, Thủ tướng chỉ rõ những phương hướng, nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu thời gian sắp tới.
Về các nhóm nhiệm vụ, giải pháp cụ thể, Thủ tướng giao Bộ Công an chủ trì, phối hợp với các cơ quan rà soát, bổ sung, hoàn thiện thể chế. Trong đó, tạo khung khổ pháp lý đồng bộ, thông thoáng, công khai, minh bạch để bảo đảm vận hành sàn giao dịch dữ liệu, cơ bản hoàn thành trong tháng 11 này.
Cùng với đó, nghiên cứu cơ chế, chính sách đặc thù về hợp tác công tư, hoàn thành trong năm 2025, trong đó hợp tác về đầu tư, mua sắm, quản lý, sử dụng tài sản, phục vụ hoạt động liên doanh, liên kết, hợp tác phát triển sản phẩm, dịch vụ về dữ liệu phục vụ phát triển kinh tế xã hội.
Đề xuất cơ chế đột phá cho hoạt động sáng tạo, khai thác dữ liệu từ trung tâm dữ liệu quốc gia, hoàn thành trong năm 2025. Nghiên cứu xây dựng quy định, hướng dẫn về định giá dữ liệu, xây dựng cơ chế giám sát, kiểm định giá dữ liệu trên sàn giao dịch và cơ chế giải quyết tranh chấp liên quan đến giá dữ liệu, hoàn thành trong quý I/2026.
Về sàn giao dịch dữ liệu, Thủ tướng nêu rõ trước mắt, giao Bộ Công an chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành liên quan tập trung nghiên cứu và triển khai vận hành thử nghiệm, cố gắng vận hành thử ngay trong tháng 11. Bộ Công an cũng được giao nhiệm vụ thực hiện thẩm định, cấp phép hoạt động.
Về hạ tầng, Thủ tướng giao Bộ Khoa học và Công nghệ xây dựng cơ chế đặt hàng, giao nhiệm vụ khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo cho các đơn vị sự nghiệp công lập, các tổ chức, doanh nghiệp nội địa, hỗ trợ hình thành doanh nghiệp công nghệ chiến lược quy mô lớn, hoàn thành trong quý II/2026.
Về phương hướng, Thủ tướng yêu cầu quán triệt phương châm, tinh thần 28 chữ: "Dữ liệu lên sàn, Nhà nước kiến tạo, doanh nghiệp tiên phong, công tư đồng hành, thị trường dẫn dắt, đất nước giàu mạnh, nhân dân hạnh phúc". Quyết tâm phải rất cao, nỗ lực phải rất lớn và hành động phải rất quyết liệt; phân công phải 6 rõ: Rõ người, rõ việc, rõ thời gian, rõ trách nhiệm, rõ thẩm quyền, rõ sản phẩm. Chúng ta phải hoàn thiện thể chế, cơ chế, chính sách để phát triển, bảo vệ và khai thác, sử dụng hiệu quả cơ sở dữ liệu; xây dựng hạ tầng đồng bộ, kết nối; quản trị thông minh; nguồn nhân lực chất lượng cao; có nguồn lực để đầu tư.
Trong số các nhóm nhiệm vụ, giải pháp cụ thể, Thủ tướng giao Bộ Công Thương xây dựng phương án bảo đảm cung ứng đầy đủ, ổn định nguồn năng lượng cho trung tâm dữ liệu, ưu tiên nguồn năng lượng xanh, sạch cho trung tâm dữ liệu quốc gia.