Thương mại từ 300 triệu USD đến mốc 20 tỷ USD
Từ ngày 17 đến 19/9/2025, tại Trung tâm Hội nghị Triển lãm Quốc tế Koh Pich (Thủ đô Phnom Penh), Hội chợ Quốc tế Nông nghiệp Campuchia lần thứ 7 đã diễn ra, thu hút hơn 250 doanh nghiệp, 200 gian hàng đến từ 15 quốc gia trên diện tích trưng bày hơn 3.000 m². Đây không chỉ là sự kiện xúc tiến thương mại thường niên của Campuchia, mà còn là một diễn đàn quan trọng để Việt Nam khẳng định vị thế tại thị trường láng giềng.
Dưới sự chỉ đạo của Bộ Công Thương, Vụ Phát triển thị trường nước ngoài, Thương vụ Việt Nam tại Campuchia đã phối hợp tổ chức gian hàng quốc gia Việt Nam, với sự tham gia của hơn 30 doanh nghiệp, giới thiệu từ nông sản, thực phẩm chế biến, đồ uống đến dệt may, vật liệu xây dựng, máy móc nông nghiệp. Gian hàng Việt Nam trở thành điểm nhấn, thu hút sự quan tâm của đông đảo khách tham quan, nhà nhập khẩu và giới truyền thông sở tại.
Hội chợ Quốc tế Nông nghiệp Campuchia lần thứ 7 thu hút hơn 250 doanh nghiệp, 200 gian hàng đến từ 15 quốc gia.
Tham tán thương mại Đỗ Việt Phương phát biểu tại Hội chợ Quốc tế Nông nghiệp Campuchia lần thứ 7. Ảnh: Phương Đỗ.
Phát biểu tại lễ khai mạc hội chợ, ông Đỗ Việt Phương - Tham tán Thương mại Việt Nam tại Campuchia nhấn mạnh, quan hệ thương mại Việt Nam - Campuchia đang phát triển mạnh, tốc độ tăng trưởng nhanh, giai đoạn 2014 - 2024 kim ngạch song phương đã tăng hơn 3 lần, từ 3,3 tỷ USD lên 10,1 tỷ USD, tương đương mức tăng trưởng bình quân 12%/năm.
Nếu nhìn lại hành trình 20 năm qua, dễ thấy thương mại Việt Nam - Campuchia là một câu chuyện bứt phá ngoạn mục. Năm 2004, kim ngạch hai chiều chỉ đạt khoảng 300 triệu USD. Đến năm 2010 đã tăng lên 1,8 tỷ USD, năm 2015 đạt 3,5 tỷ USD, năm 2019 cán mốc 5 tỷ USD và chỉ sau 2 năm đã nhân đôi lên 10 tỷ USD. Riêng năm 2024, kim ngạch song phương đạt 10,1 tỷ USD, trong đó xuất khẩu của Việt Nam đạt 5,31 tỷ USD (chiếm 18,3% tổng nhập khẩu của Campuchia), nhập khẩu từ Campuchia đạt 4,78 tỷ USD (tăng 30,3%).
Đáng chú ý, trong 8 tháng đầu năm 2025, kim ngạch thương mại hai chiều đạt 7,98 tỷ USD, tăng trưởng 16,3% so với cùng kỳ 2024. Trong đó, xuất khẩu của Việt Nam đạt 3,73 tỷ USD, tăng 4,9%; nhập khẩu từ Campuchia đạt 4,24 tỷ USD, tăng tới 28,5%. Xu hướng nhập siêu từ Campuchia xuất hiện từ đầu năm 2025, chủ yếu do nhập khẩu hạt điều và một số nông sản tăng mạnh để phục vụ nhu cầu chế biến và xuất khẩu.
Thương vụ Việt Nam tại Campuchia phối hợp tổ chức gian hàng quốc gia Việt Nam tại Hội chợ Quốc tế Nông nghiệp Campuchia với sự tham gia của hơn 30 doanh nghiệp.
Đại sứ Việt Nam tại Campuchia Nguyễn Minh Vũ (trái) tham quan gian hàng Việt Nam.
Gian hàng Việt Nam tại hội chợ thu hút đông đảo người tiêu dùng Campuchia và du khách tham quan.
Cũng theo Tham tán Đỗ Việt Phương, cơ cấu thương mại giữa hai nước mang tính bổ sung lẫn nhau, thay vì cạnh tranh trực tiếp. Việt Nam xuất khẩu sang Campuchia các nhóm hàng: xăng dầu, phân bón, sắt thép, dệt may, nguyên phụ liệu da giày, máy móc thiết bị, bánh kẹo, hóa chất, vật liệu xây dựng...
Trong đó, 3 mặt hàng có tỷ trọng xuất khẩu lớn nhất sang Campuchia trong 7 tháng đầu 2025 gồm: Dệt may đạt 533 triệu USD, chiếm 16,5% tổng xuất khẩu; sắt thép đạt 508 triệu USD, chiếm 15,7%; nguyên phụ liệu dệt may, da giày đạt 232 triệu USD, chiếm 7,2%...
Ở chiều ngược lại, Campuchia xuất khẩu sang Việt Nam chủ yếu là hạt điều, gạo, cao su, sắn lát, rau củ quả và một số nông sản bản địa. Chỉ riêng hạt điều, sau 8 tháng 2025 đã đạt hơn 1,3 tỷ USD.
Nhìn tổng quát, cơ cấu xuất nhập khẩu giữa hai nước tạo ra một bức tranh thương mại hai bên cùng có lợi, Việt Nam có thị trường gần gũi, ít rào cản, thuận lợi cho xuất khẩu; trong khi Campuchia có đầu ra ổn định cho nông sản, khoáng sản và nguyên liệu.
Biên giới - lợi thế tự nhiên biến thành giá trị kinh tế
Việt Nam và Campuchia có chung 1.137 km đường biên giới và hơn 40 cặp cửa khẩu, trong đó 23 cặp cửa khẩu chính đã được đưa vào Phụ lục của Thỏa thuận Thúc đẩy thương mại song phương giai đoạn 2025 - 2026 (ký tháng 4/2025), khoảng 70% trao đổi thương mại Việt Nam - Campuchia được thực hiện qua biên giới.
“Đây là lợi thế đặc thù mà ít cặp quan hệ thương mại song phương nào trong ASEAN có được. Theo Thỏa thuận, hai bên dành cho nhau những ưu đãi đối với nhiều dòng hàng hóa xuất nhập khẩu nhằm tạo thuận lợi cho thúc đẩy thương mại song phương Việt Nam - Campuchia.
Với những lợi thế đó, thương mại biên giới trở thành một “đặc sản” trong quan hệ kinh tế hai nước. Chỉ cần “Alo là hàng lên ô tô”, trong vòng 1-2 ngày là hàng hóa có thể được vận chuyển tới và giao cho đối tác.
Đây cũng là một trong nhiều lợi thế để thúc đẩy hợp tác kinh tế, thương mại hai nước sớm đạt mục tiêu 20 tỷ USD” - Tham tán Đỗ Việt Phương nhận định.
Đáng chú ý, chia sẻ về những lợi thế để hàng hóa Việt Nam gia tăng hiện diện tại thị trường Campuchia, ông Đỗ Việt Phương cho rằng, không chỉ gần gũi về địa lý, Việt Nam và Campuchia còn có nhiều thuận lợi:
Thứ nhất, quan hệ láng giềng tốt đẹp, hữu nghị truyền thống, hợp tác toàn diện, bền vững lâu dài giữa Việt Nam - Campuchia tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp hai bên mở rộng hoạt động.
Thứ hai, môi trường đầu tư và kinh doanh tại Campuchia khá ổn định và ngày càng được củng cố bởi Chính phủ Hoàng Gia nhiệm kỳ 7 với Chiến lược ngũ giác giai đoạn I với trọng tâm hướng tới thu hút đầu tư và phát triển kinh tế.
Thứ ba, Campuchia đang rà soát các quy định và xóa bỏ dần những rào cản đối với hoạt động sản xuất kinh doanh và thu hút đầu tư, trong đó có vấn đề thủ tục hành chính.
Khoảng 70% trao đổi thương mại Việt Nam - Campuchia được thực hiện qua biên giới. Ảnh: Tùng Lâm
Thứ tư, thị trường Campuchia có nguồn lao động dồi dào, được đào tạo ngày càng tốt, chi phí nhân công vẫn tương đối rẻ so với mặt bằng chung của các nước trong khu vực. Hệ thống pháp lý và các tòa án thương mại ngày càng được củng cố, đơn giản hóa các thủ tục theo hướng thuận lợi và thông thoáng hơn cho nhà đầu tư và doanh nghiệp.
Thứ năm, cơ sở hạ tầng nói chung, trong đó có điện, đường, trạm, sân bay, cảng, kho bãi không ngừng được xây dựng và củng cố. Đường sá được mở rộng. Hệ thống giao thông được quan tâm đầu tư, đảm bảo cho lưu thông hàng hóa, thuận tiện theo thời gian.
Thứ sáu, lợi thế về thương hiệu và chất lượng sản phẩm của Việt Nam. Các sản phẩm của doanh nghiệp Việt Nam có sự đầu tư bài bản, quá trình nghiên cứu phát triển lâu dài, đầu tư công phu, đảm bảo chất lượng và mẫu mã, đáp ứng được những thị trường khó tính nhất trên thế giới, nên hoàn toàn có thể phục vụ và thỏa mãn thị hiếu của người tiêu dùng Campuchia.
Ở chiều ngược lại, Campuchia có nhiều sản phẩm có thể đáp ứng nhu cầu trong nước của Việt Nam, trong đó phải kể đến như rau củ quả, hạt điều, xoài, sắn, dừa, lúa gạo...
Giải pháp để đạt mục tiêu 20 tỷ USD
Tham tán Đỗ Việt Phương kiến nghị và đề xuất, để hiện thực hóa mục tiêu 20 tỷ USD cần đồng bộ nhiều giải pháp:
Trong đó, cơ quan quản lý hai nước: tiếp tục cải cách thủ tục, đơn giản hóa hải quan, nâng cấp hạ tầng giao thông biên giới.
Phía doanh nghiệp cần chủ động tìm hiểu thị trường, đa dạng hóa sản phẩm, chú trọng bao bì, thương hiệu và chất lượng. Cùng đó, đầu tư nghiên cứu phát triển (R&D): nâng cao giá trị gia tăng, tránh tình trạng chỉ xuất thô hoặc gia công giá rẻ.
Các hiệp hội, ngành hàng cần quảng bá thông tin, đào tạo hội viên, mở rộng kết nối với đối tác Campuchia. Về phía thương vụ, Thương vụ Việt Nam tại Campuchia sẽ chủ động hoạt động xúc tiến, tăng cường hội chợ, kết nối trực tuyến, trao đổi đoàn doanh nghiệp.
Quan hệ thương mại Việt Nam - Campuchia không chỉ là câu chuyện của những con số tăng trưởng ấn tượng, mà còn là minh chứng cho sự gắn kết láng giềng, hợp tác đôi bên cùng có lợi. Hội chợ Phnom Penh 2025 một lần nữa khẳng định vai trò cầu nối, nơi doanh nghiệp Việt có thể giới thiệu sản phẩm, tìm kiếm đối tác và mở rộng thị phần.
Với nền tảng chính trị, lợi thế địa lý, sự bổ sung về cơ cấu hàng hóa và quyết tâm từ cả hai phía, 20 tỷ USD thương mại song phương không chỉ là mục tiêu, mà là đích đến khả thi, mở ra một giai đoạn hợp tác mới - sâu sắc hơn, bền chặt hơn và cùng nhau vươn xa trong kỷ nguyên hội nhập.
Trong 8 tháng đầu năm 2025, kim ngạch thương mại hai chiều Việt Nam - Campuchia đạt 7,98 tỷ USD, tăng trưởng 16,3% so với cùng kỳ 2024. Trong đó, xuất khẩu của Việt Nam đạt 3,73 tỷ USD, tăng 4,9%; nhập khẩu từ Campuchia đạt 4,24 tỷ USD, tăng tới 28,5%.