Doanh nghiệp Việt tăng tốc chuyển đổi số với làn sóng AI Commerce

Sáng 1/11, Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số tổ chức Hội nghị ứng dụng công nghệ phát triển cơ sở dữ liệu thương mại số với chủ đề “AI Commerce - Kiến tạo thế hệ tăng trưởng mới”. 

Hội nghị là hoạt động thiết thực nhằm thúc đẩy nhận thức, ứng dụng các giải pháp và xu hướng mới trong thương mại điện tử, đồng thời đẩy mạnh việc ứng dụng công nghệ để phát triển cơ sở dữ liệu thương mại số cho doanh nghiệp Việt Nam.

Nền tảng kiến tạo thế hệ tăng trưởng mới 

Phát biểu khai mạc hội nghị, bà Lại Việt Anh, Phó Cục trưởng Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số, Bộ Công Thương nhấn mạnh, trong bối cảnh nền kinh tế số phát triển như vũ bão, thương mại điện tử đã trở thành trụ cột tăng trưởng mới, tuy nhiên, để thực sự kiến tạo một thế hệ tăng trưởng vượt trội, chúng ta không thể không nhắc đến vai trò của trí tuệ nhân tạo (AI) và Dữ liệu lớn (Big Data).

“AI không chỉ là một công cụ công nghệ; nó là chiến lược cốt lõi để chuyển hóa dữ liệu khổng lồ thành lợi thế cạnh tranh, là chìa khóa để đạt được sự tăng trưởng theo cấp số nhân trong kỷ nguyên số”, bà Lại Việt Anh khẳng định.

Tại hội nghị, các chuyên gia đã trình bày các tham luận chuyên sâu tập trung vào những nội dung thiết yếu như: Tổng quan về tình hình phát triển thương mại điện tử và xu hướng ứng dụng AI/Big Data; cách thức chuyển hóa dữ liệu thành lợi thế cạnh tranh; tối ưu hóa vận hành bằng AI Automation; ứng dụng AI trong các mô hình thương mại điện tử, cá nhân hóa, marketing và xây dựng trợ lý ảo AI.

Thương mại điện tử đang trở thành trụ cột của nền kinh tế số toàn cầu với quy mô doanh thu bán lẻ trực tuyến dự kiến đạt 6,86 nghìn tỷ USD vào năm 2025, tăng 8,3% so với năm trước. Việt Nam nằm trong nhóm thị trường tăng trưởng nhanh nhất khu vực, với doanh số 9 tháng đầu năm 2025 vượt 300.000 tỷ đồng, 566.000 gian hàng có đơn phát sinh và mức chi tiêu trung bình đạt 400 USD/người.

Ông Nguyễn Hữu Tuấn, Giám đốc Trung tâm Phát triển Thương mại điện tử và Công nghệ số nhận định, thương mại điện tử Việt Nam đang bước vào giai đoạn “vàng” khi hạ tầng, hành vi tiêu dùng và khung pháp lý đều đã sẵn sàng. “Mobile commerce” là xu hướng thương mại điện nay, với Shopee, TikTok Shop và Lazada đều tập trung vào nền tảng di động, kết hợp “shoppertainment” - mô hình giao thoa giữa giải trí và mua sắm.

AI được xem là động lực then chốt định hình giai đoạn mới của thương mại điện tử. Công nghệ này không chỉ thay đổi hành vi tiêu dùng mà còn tái cấu trúc toàn bộ chuỗi giá trị, từ bán hàng, thanh toán đến chăm sóc khách hàng. Livestream, video shopping, AR/VR shopping hay gamification đang tạo ra trải nghiệm mua sắm sinh động, cá nhân hóa. Ông Nguyễn Hữu Tuấn thông tin, hiện hơn 60% doanh nghiệp Việt đã ứng dụng AI trong chăm sóc khách hàng, tối ưu marketing, gợi ý sản phẩm và tự động hóa vận hành mở ra thế hệ tăng trưởng mới của thương mại điện tử Việt Nam trong kỷ nguyên dữ liệu và trí tuệ nhân tạo.

Sự bùng nổ của thương mại điện tử tại Việt Nam đang tạo ra nhu cầu mạnh mẽ về khai thác và phân tích dữ liệu lớn (Big Data) phục vụ hoạt động kinh doanh. Bà Đỗ Thị Thanh Hương, Trưởng phòng Nghiên cứu thị trường Công ty Cổ phần Khoa học Dữ liệu Metric, chia sẻ về nền tảng Metric.vn - công cụ phân tích dữ liệu thương mại điện tử hàng đầu hiện nay.

Bà Đỗ Thị Thanh Hương cho biết, điểm nổi bật của Metric là khả năng thu thập, tổng hợp và phân tích dữ liệu theo thời gian thực, cho phép người dùng nhận báo cáo về doanh số, sản phẩm, thương hiệu chỉ trong 30 giây. Nền tảng sở hữu kho dữ liệu 5 năm từ các sàn lớn như Shopee, Lazada, TikTok Shop và Tiki, giúp doanh nghiệp theo dõi biến động thị phần, xu hướng tiêu dùng và tối ưu hóa chiến lược marketing - vận hành - đầu tư.

“Theo Metric, việc ứng dụng phân tích Big Data giúp tăng doanh thu trực tiếp lên tới 54%, đồng thời nâng khả năng đạt gấp đôi lợi nhuận thêm 25%. Trong bối cảnh thị trường thương mại điện tử Việt Nam 9 tháng đầu năm 2025 đạt doanh số hơn 300 nghìn tỷ đồng, dữ liệu đang trở thành “nền tảng cốt lõi” giúp doanh nghiệp xác lập vị thế và hướng tới tăng trưởng bền vững trong kỷ nguyên số”, bà Đỗ Thị Thanh Hương nêu rõ. 

Doanh nghiệp Việt và cuộc đua AI Commerce 

Công ty Cổ phần MISA đang triển khai AI Sales Agent, tức là “nhân viên kinh doanh không ngủ”, có khả năng phục vụ khách hàng 24/7 nhờ kết hợp công nghệ AI Agent và Digital Twin (bản sao số). AI Sales Agent có thể đảm nhận toàn bộ quy trình bán hàng, từ thu thập dữ liệu khách hàng, tư vấn sản phẩm, tạo đơn, gửi hóa đơn đến kết nối vận chuyển. Khi được “huấn luyện” từ kinh nghiệm của nhân viên giỏi, AI sẽ học hỏi, chuẩn hóa tri thức và duy trì năng lực bán hàng lâu dài cho doanh nghiệp.

Ông Nguyễn Phi Nghị, Giám đốc Khối kinh doanh Công ty Cổ phần MISA, chia sẻ về hướng đi mới của doanh nghiệp trong việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo vào hoạt động kinh doanh.

“Khi tôi đang trình bày ở đây, bản sao số của tôi vẫn có thể tiếp nhận email, trò chuyện và tư vấn cho khách hàng, giúp doanh nghiệp vận hành đồng thời giữa con người và hệ thống AI”, ông Nghị cho biết. Theo ông, mô hình này giúp các doanh nghiệp mở rộng quy mô bán hàng mà không cần tăng nhân sự, đồng thời nâng cao năng suất và tiết kiệm chi phí tuyển dụng.

MISA đã thử nghiệm giải pháp tại doanh nghiệp Non Food, kết quả cho thấy AI thực hiện hơn 3.000 cuộc hội thoại, tư vấn thành công 1.000 đơn hàng, giúp năng suất bán hàng tăng gấp 3 lần và tự động hóa 76% quy trình. Ông Nghị khẳng định: “AI không thay thế con người, mà tăng cường sức mạnh cho con người, để họ sáng tạo và tương tác chuyên sâu hơn với khách hàng”.

Nhấn mạnh vai trò của AI trong việc biến mọi cá nhân và doanh nghiệp thành những “nhà máy nội dung” có thể vận hành toàn cầu, bà Trương Thị Minh Nguyệt, đại diện ACCESSTRADE Việt Nam, cho rằng, AI ngày nay không chỉ tạo ra “nhân viên ảo” hoạt động 24/7 mà còn giúp doanh nghiệp mở rộng quy mô sáng tạo với tốc độ vượt trội. 

“AI không còn là câu chuyện công nghệ, mà đã thực sự tạo ra tiền và thay đổi cách chúng ta kinh doanh”, bà Nguyệt khẳng định.

Bà chia sẻ câu chuyện thực tế về việc nhiều người bị lừa đảo bởi nội dung giả mạo do AI tạo ra, và cho rằng cách duy nhất để tự bảo vệ là “phải làm chủ công nghệ AI, hiểu và sử dụng nó giỏi hơn những kẻ xấu”. Với mô hình AI Content Factory, ACCESSTRADE và công ty thành viên ATech Việt Nam đang xây dựng hệ thống cho phép người dùng sáng tạo video, hình ảnh, âm thanh chỉ bằng AI giúp tăng năng suất gấp hàng trăm lần so với con người.

Trong thử nghiệm, 20 người dùng (chủ yếu là sinh viên và mẹ bỉm) đã tạo ra 25 video và thu về 437.000 đồng chỉ trong 45 phút. Bà Nguyệt cho biết: “Một người sáng tạo thông thường chỉ làm được 1 video mỗi ngày, còn với AI, họ có thể sản xuất 30 video và vận hành song song 30 kênh khác nhau.”

Hướng tới tương lai, ACCESSTRADE đặt mục tiêu xây dựng “Global AI Content Factory” tại Việt Nam, biến AI thành công cụ giúp người Việt vừa sáng tạo nội dung, vừa tự bảo vệ mình trong kỷ nguyên số.

Dự án Next DNA AI của Tập đoàn MediaSoft đang triển khai là 1 dự án giúp doanh nghiệp Việt, đặc biệt là các doanh nghiệp nhỏ và vừa, dễ dàng ứng dụng AI vào quy trình vận hành, từ chăm sóc khách hàng, quản lý dữ liệu đến bán hàng tự động.

Giải pháp Next DNA AI được thiết kế như một “AI Chatbot trung tâm”, tích hợp với các nền tảng phổ biến như Zalo, website, sàn thương mại điện tử, giúp doanh nghiệp tập hợp dữ liệu phân tán, xây dựng quy trình tự động và cá nhân hóa chăm sóc khách hàng. Với 77 triệu người dùng Zalo, đây được xem là hệ sinh thái quan trọng để doanh nghiệp Việt triển khai tương tác và bán hàng thông minh.

Tại hội nghị, ông Nguyễn Trung Thành, Giám đốc Phát triển giải pháp, NextGenAI (Tập đoàn MediaSoft) đã chia sẻ về định hướng ứng dụng AI tự động hóa trong thương mại điện tử thông qua.

Theo ông Thành, AI không thay thế con người ngay, mà hỗ trợ xử lý các tác vụ lặp lại như tư vấn, phản hồi tin nhắn, quảng cáo hay chăm sóc khách hàng ban đầu. Con người sẽ tập trung vào sáng tạo và chốt đơn hàng. “Trong bối cảnh cạnh tranh gay gắt và nguồn nhân lực tinh gọn, việc tự động hóa là yếu tố sống còn để nâng cao năng suất và trải nghiệm khách hàng”, ông nhấn mạnh.

Ông Nguyễn Trung Thành khẳng định, mục tiêu của Next DNA AI là giúp doanh nghiệp ứng dụng AI từng bước, bắt đầu từ quy trình nhỏ nhất, đo hiệu quả và mở rộng dần, hướng đến mô hình AI Commerce linh hoạt, “may đo” theo đặc thù từng đơn vị.

Mô hình F2C - nền tảng thương mại điện tử thuần Việt đầu tiên tại châu Á ứng dụng AI vào toàn bộ chuỗi bán hàng trực tiếp từ nhà sản xuất đến người tiêu dùng, không qua trung gian. Ra mắt ngày 1/12 năm ngoái, F2C đã hợp tác với Trung tâm Xúc tiến Thương mại Quốc gia, VietBank, Vietcombank và nhiều doanh nghiệp logistics lớn để hình thành hệ sinh thái thương mại số toàn diện. Với mô hình B2C trực tiếp, F2C cho phép người tiêu dùng mua hàng chính hãng với chi phí thấp hơn 30 - 40% so với các sàn thương mại điện tử thông thường, chỉ cần trả phí sử dụng 20.000 đồng/tháng.

Ông Kiều Tiến Anh, Giám đốc vận hành sàn thương mại điện tử F2C Hi1 Thuần Việt cho biết, F2C giúp loại bỏ hoàn toàn khâu trung gian, không thu phí nhà bán, giảm 15 - 30% chi phí vận hành và quảng cáo, đồng thời nâng cao tính minh bạch và kiểm soát thương hiệu.

Nổi bật nhất, nền tảng này ứng dụng AI trong chăm sóc khách hàng, giám sát chất lượng và phân tích thị trường, giúp người bán giảm tới 60% chi phí vận hành. “Hệ thống AI có thể học toàn bộ thông tin sản phẩm chỉ trong 24 giờ, tự động tư vấn và gợi ý hàng hóa phù hợp với nhu cầu từng khách hàng,” ông cho biết. Ngoài ra, F2C đang phát triển công nghệ AI livestream ảo, cho phép doanh nghiệp nhỏ bán hàng trực tuyến mà không cần đội ngũ nhân sự lớn.

Ông Kiều Tiến Anh khẳng định: “F2C không chỉ là sàn thương mại điện tử, mà là hệ sinh thái AI Commerce thuần Việt, nơi doanh nghiệp, nhà sản xuất và người tiêu dùng cùng hưởng lợi”. Mục tiêu của nền tảng là góp phần xây dựng một hệ sinh thái thương mại số minh bạch, công bằng và hiệu quả, qua đó nâng cao năng lực cạnh tranh của hàng Việt.

Hội nghị là cơ hội quý báu để học hỏi, trao đổi kinh nghiệm và nhận diện rõ hơn tiềm năng, thách thức, trang bị cho mình những kiến thức cần thiết để đẩy mạnh xây dựng cơ sở dữ liệu, ứng dụng AI trong thương mại điện tử. Qua đó nâng cao hiệu quả kinh doanh, tối ưu hóa trải nghiệm khách hàng, góp phần giúp doanh nghiệp thương mại điện tử Việt Nam phát triển bền vững, vươn tầm khu vực.

Hội nghị “AI Commerce - Kiến tạo thế hệ tăng trưởng mới” diễn ra trong khuôn khổ Hội chợ Mùa Thu lần thứ nhất - năm 2025 (diễn ra từ ngày 25/10 - 4/11 tại Trung tâm Hội chợ Triển lãm Quốc gia).