Hà Nội: Nâng cao hiệu quả quản lý, phục vụ doanh nghiệp xuất khẩu

Hà Nội ủy quyền Sở Công Thương giải quyết 37 thủ tục xuất nhập khẩu

Báo cáo tại Hội nghị công bố triển khai cấp C/O (Giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa), đối thoại với doanh nghiệp diễn ra sáng 28/10, ông Nguyễn Thế Hiệp, Phó Giám đốc Sở Công Thương Hà Nội cho biết, trước ngày 1/7/2025, tổng số thủ tục hành chính (TTHC) thuộc lĩnh vực công thương trên địa bàn Hà Nội là 147. Sau thời điểm này, con số tăng lên 316 TTHC, tăng thêm 169 thủ tục.

Trước tình hình đó, nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước, đồng thời đảm bảo giải quyết công việc và TTHC nhanh chóng, thuận tiện cho người dân, doanh nghiệp, Sở Công Thương Hà Nội đã đề xuất UBND Thành phố ủy quyền giải quyết một số TTHC thuộc thẩm quyền UBND Thành phố.

Ngày 10/9/2025, UBND Thành phố Hà Nội ban hành Quyết định số 4683/QĐ-UBND, ủy quyền cho Sở Công Thương Hà Nội giải quyết 37 TTHC trong lĩnh vực xuất nhập khẩu. Trong đó, 36 thủ tục liên quan đến cấp C/O và văn bản chấp thuận cho thương nhân tự chứng nhận xuất xứ; 1 thủ tục cấp chứng thư xuất khẩu cho lô hàng dệt may xuất khẩu sang Mexico. Việc ủy quyền này góp phần nâng cao tính chủ động của Sở trong thực thi nhiệm vụ, đáp ứng yêu cầu của Chính phủ, Bộ Công Thương đối với UBND cấp tỉnh.

Để thực hiện nhiệm vụ này, Sở Công Thương đã có văn bản số 5455/SCT-XNK ngày 24/9/2025 và văn bản số 5965/SCT-XNK ngày 14/10/2025 gửi Bộ Công Thương và UBND thành phố Hà Nội, tự đánh giá năng lực đáp ứng 5 tiêu chí tại Thông tư số 40/2025/TT-BCT.

Theo đó, Sở đã đảm bảo đủ đội ngũ nhân lực, được đào tạo chuyên môn về xuất xứ hàng hóa, có tài khoản thu phí chứng nhận xuất xứ tại Techcombank, hạ tầng mạng và hệ thống eCoSys ổn định và bố trí khu vực lưu trữ hồ sơ, chứng từ cấp C/O riêng.

Sở Công Thương Hà Nội đăng ký thực hiện thủ tục Cấp C/O và Văn bản chấp thuận theo lộ trình, để nghiên cứu thực hiện, nắm chắc nội dung các tài liệu và Hiệp định liên quan, tránh gây khó khăn, chậm trễ thời gian cho các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực xuất nhập khẩu trong điều kiện diễn biến khó lường tình hình thương mại quốc tế.

Quy trình cấp C/O được triển khai theo lộ trình: 2 Form (VI, VC) từ tháng 10/2025; 26 Form (trừ các Form đặc thù như EUR.1, CPTPP, UK, AI…) từ tháng 11/2025; tất cả 36 Form thực hiện cấp từ tháng 12/2025.

Hỗ trợ doanh nghiệp tận dụng FTA và nâng cao FTA Index

Năm 2024, Bộ Công Thương lần đầu tiên triển khai Bộ chỉ số đánh giá thực hiện các FTA (FTA Index) tại các địa phương. Kết quả cho thấy Hà Nội xếp thứ 30/63 tỉnh, thành phố, chưa đạt kỳ vọng.

Trên cơ sở đó, UBND Thành phố ban hành Kế hoạch số 251/KH-UBND ngày 12/9/2025 nhằm cải thiện, nâng cao FTA Index, giao nhiệm vụ cụ thể cho các sở, ngành, đơn vị triển khai với quyết tâm đưa Hà Nội vào nhóm tỉnh, thành phố có thứ hạng cao năm 2025.

Các giải pháp tập trung nâng cao 4 chỉ số thành phần: Tuyên truyền, phổ biến thông tin về FTA; xây dựng pháp luật địa phương; chính sách hỗ trợ và nâng cao năng lực cạnh tranh; phát triển bền vững. Sở Công Thương đã tổ chức hội thảo, tập huấn, cung cấp tài liệu hướng dẫn chi tiết về FTA Index cho doanh nghiệp; phối hợp với Bộ Công Thương, các sở, ngành, hiệp hội và doanh nghiệp để triển khai đồng bộ, hiệu quả.

Hỗ trợ doanh nghiệp bao gồm tháo gỡ vướng mắc trong thực thi FTA, đặc biệt liên quan đến chuyển đổi xanh, chuyển đổi số và các tiêu chuẩn hội nhập. Các doanh nghiệp được khuyến nghị đa dạng hóa thị trường xuất khẩu, tận dụng ưu đãi từ EVFTA, CPTPP, RCEP, UKVFTA, đồng thời giảm phụ thuộc nguyên liệu nhập khẩu để đáp ứng quy tắc xuất xứ, tránh rủi ro bị điều tra gian lận xuất xứ hoặc lẩn tránh thuế quan.

3 kiến nghị với Bộ Công Thương

Về thuận lợi, hiện Sở đã có đủ năng lực chuyên môn, kinh nghiệm thực tiễn và đội ngũ cán bộ đủ điều kiện tiếp nhận, giải quyết TTHC, đặc biệt các TTHC được UBND Thành phố ủy quyền. Khi được phân quyền, doanh nghiệp có thể làm thủ tục ngay tại địa phương, thuận tiện trong việc chốt đơn hàng, ký hợp đồng và tận dụng ưu đãi từ Hiệp định thương mại tự do (FTA).

Mặc dù vậy, do khối lượng công việc tăng lên đáng kể sau khi tiếp nhận thêm nhiệm vụ từ Trung ương, trong khi biên chế phải cắt giảm theo quy định, dẫn đến thiếu hụt nhân sự và quá tải cho cán bộ, công chức. Một số văn bản pháp luật chưa hoàn thiện kịp thời, dẫn đến chồng chéo, thiếu thống nhất trong quản lý và xử lý hồ sơ.

Ví dụ, đối với thủ tục hành chính Bộ Công Thương phân cấp theo Nghị định 146 về UBND cấp tỉnh “cấp phép nhập khẩu, tạm nhập tái xuất, tạm xuất tái nhập đối với tàu bay không người lái, phương tiện bay khác, động cơ tàu bay, cánh quạt tàu bay và trang bị, thiết bị của tàu bay không người lái, phương tiện bay khác”.

Trong thực tiễn hoạt động quản lý nhà nước, Sở Công Thương đã nhận được một số hồ sơ của doanh nghiệp về việc đề nghị nhập khẩu tàu bay không người lái không phục vụ nhiệm vụ quốc phòng, an ninh. Theo quy định tại Khoản 5 Điều 27 Luật Phòng không nhân dân năm 2024: “Chính phủ quy định chi tiết các khoản 1, 3 và 4 Điều này”. Hiện nay, Chính phủ chưa ban hành Nghị định hướng dẫn thi hành Luật Phòng không nhân dân năm 2024, do đó chưa có cơ sở để hướng dẫn doanh nghiệp thực hiện thủ tục theo quy định.

Hiện Hà Nội triển khai đồng bộ các nhiệm vụ trọng tâm như phối hợp Bộ Công Thương thực hiện cấp C/O; đẩy mạnh cải cách TTHC, số hóa quy trình, nâng cấp hạ tầng công nghệ và thiết bị; tăng cường tuyên truyền, tập huấn, hướng dẫn doanh nghiệp tận dụng cơ hội từ các FTA. Thành phố cũng theo dõi sát diễn biến chính sách thương mại quốc tế, trao đổi thường xuyên với doanh nghiệp để cung cấp thông tin kịp thời và hỗ trợ đổi mới công nghệ, nâng cao năng lực cạnh tranh.

Hà Nội tổ chức hội chợ, triển lãm, đoàn xúc tiến thương mại trong nước và quốc tế, kết nối doanh nghiệp với đối tác, quảng bá sản phẩm xuất khẩu và tìm kiếm cơ hội hợp tác. Đồng thời, phối hợp với Thương vụ Việt Nam tại nước ngoài để đón các đoàn doanh nghiệp, đối tác quốc tế khảo sát, làm việc, tạo điều kiện cho doanh nghiệp thành phố mở rộng thị trường trực tiếp.

Bên cạnh sự nỗ lực từ phía địa phương, Sở Công Thương Hà Nội cũng kiến nghị Bộ Công Thương tiếp tục tổ chức đào tạo chuyên sâu cho đội ngũ cán bộ thực hiện C/O. Bộ Công Thương báo cáo Chính phủ sớm ban hành Nghị định hướng dẫn thi hành Luật Phòng không nhân dân năm 2024, để có sơ sở hướng dẫn doanh nghiệp thực hiện thủ tục theo quy định. Các cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài tăng cường thông tin về chính sách kinh tế, xu hướng đầu tư quốc tế; hỗ trợ tổ chức hội thảo, diễn đàn, triển lãm, sự kiện xúc tiến thương mại tại nước sở tại.

Về phía các sở, ngành cần tiếp tục cải cách hành chính, tạo điều kiện tối đa để doanh nghiệp rút ngắn thời gian làm thủ tục, chủ động nắm bắt cơ hội kinh doanh trong nước và quốc tế, đảm bảo phát triển bền vững và nâng cao năng lực cạnh tranh cho doanh nghiệp Hà Nội.

Chính phủ ban hành Nghị định số 146/2025/NĐ-CP ngày 12/6/2025 phân quyền, phân cấp trong lĩnh vực công nghiệp và thương mại. Trong đó, Bộ Công Thương đã phân cấp 47/87 nhiệm vụ, chiếm 54% nhiệm vụ quản lý xuất nhập khẩu tại Bộ Công Thương về địa phương. Trong đó, có 36 thủ tục hành chính liên quan đến xuất xứ hàng hóa và 22 thủ tục hành chính khác như tạm nhập tái xuất, tạm xuất tái nhập, quá cảnh hàng hóa, hàng hóa liên quan đến quốc phòng, an ninh…