Người nông dân, doanh nghiệp dễ tiếp cận nguồn vốn
Tại Hội thảo tham vấn xây dựng hệ sinh thái hỗ trợ doanh nghiệp tận dụng các FTA, ông Ngô Chung Khanh - Phó Vụ trưởng Vụ Chính sách thương mại đa biên (Bộ Công Thương) cho biết, hiện nay, Bộ Công Thương đã và đang đẩy mạnh tuyên truyền về Hệ sinh thái hỗ trợ doanh nghiệp tận dụng FTA để giúp cộng đồng doanh nghiệp trong cả nước tận dụng và thực thi tốt hơn các FTA.
Hệ sinh thái sẽ là một mạng lưới kết nối toàn diện giữa các chủ thể trong chuỗi giá trị, từ sản xuất, chế biến, logistics, tài chính, hiệp hội đến cơ quan quản lý nhằm hỗ trợ doanh nghiệp tối ưu hóa lợi ích từ các FTA, nâng cao năng lực cạnh tranh và thúc đẩy hợp tác giữa khu vực công - tư.
Toàn cảnh Hội thảo tham vấn lấy ý kiến xây dựng nội dung Hệ sinh thái hỗ trợ doanh nghiệp tận dụng các FTA.
Mô hình này hướng đến mục tiêu hình thành văn hóa kết nối, chia sẻ thông tin, hỗ trợ lẫn nhau để tạo nền tảng giúp doanh nghiệp tận dụng hiệu quả hơn cơ hội từ các FTA mà Việt Nam đã tham gia.
Phân tích cụ thể về những lợi ích của các chủ thể tham gia hệ sinh thái FTA, ông Ngô Chung Khanh cho rằng, về lợi ích chung, chủ thể tham gia Hhệ sinh thái FTA sẽ giúp củng cố vai trò chính sách. Trong đó, củng cố vai trò của Nhà nước về chính sách trong tận dụng FTA; củng cố vai trò quản lý Nhà nước về các nguồn lực hỗ trợ doanh nghiệp tận dụng FTA.
Đồng thời, hệ sinh thái FTA cũng sẽ giúp các chủ thể tham gia giảm tải việc xử lý các vướng mắc nhờ đội ngũ nhân lực chuyên môn của cấu phần doanh nghiệp. Ngoài ra, giúp các chủ thể tham gia tăng cường sự tin tưởng, kết nối giữa cơ quan quản lý và doanh nghiệp.
Về lợi ích riêng của các chủ thể tham gia hệ sinh thái FTA, ông Khanh cho biết, đối với người nông dân, người nông dân sẽ được hỗ trợ vay vốn từ các tổ chức tín dụng cùng tham gia Hệ sinh thái; được hỗ trợ kỹ thuật, được tư vấn canh tác để đáp ứng các tiêu chuẩn xuất khẩu của thị trường nhập khẩu. Không những vậy, tham gia hệ sinh thái FTA, người nông dân sẽ được hỗ trợ đầu ra theo hợp đồng đã ký kết với doanh nghiệp trong hệ sinh thái; được hỗ trợ xử lý các vướng mắc gặp phải trong quá trình canh tác, sản xuất...
Ông Ngô Chung Khanh - Phó Vụ trưởng Vụ Chính sách thương mại đa biên, Bộ Công Thương chia sẻ những lợi ích của các chủ thể khi tham gia hệ sinh thái FTA.
Đối với doanh nghiệp, lợi ích mang lại từ hệ sinh thái FTA là được hỗ trợ vay vốn từ các tổ chức tín dụng tham gia hệ sinh thái; được tiếp cận và tư vấn các biện pháp hỗ trợ của Chính phủ cũng như thông tin thị trường, kết nối khách hàng, hợp đồng; được hỗ trợ xử lý các vướng mắc gặp phải khi giao thương với đối tác ở trong và ngoài nước...
Lợi ích đối với tổ chức hỗ trợ, khi tham gia hệ sinh thái FTA, các tổ chức hỗ trợ sẽ có thêm nhiều hợp đồng hoặc thỏa thuận thương mại từ các chủ thể tham gia hệ sinh thái. Đồng thời, có cơ hội đa dạng hóa khách hàng thay vì tập trung vào một số nhóm khách hàng truyền thống; có cơ hội mở rộng việc kết nối với các tổ chức, cơ quan địa phương, trung ương; được hỗ trợ xử lý các vướng mắc gặp phải trong quá trình kinh doanh trong và ngoài nước…
Đối với các Hiệp hội, ngành hàng khi tham gia vào hệ sinh thái FTA, các hiệp hội, ngành hàng sẽ có thêm nguồn lực của nhiều tổ chức, cơ quan từ đó nâng cao hiệu quả hoạt động; có thêm cơ hội củng cố vai trò chủ đạo trong điều phối hoạt động của hệ sinh thái không chỉ của các doanh nghiệp thành viên mà còn trong các tổ chức liên quan khác. Ngoài ra, các hiệp hội ngành hàng cũng có thể mở rộng việc kết nối với các tổ chức, cơ quan địa phương và Trung ương; được hỗ trợ xử lý các vướng mắc gặp phải trong quá trình kinh doanh…
Tác động của hệ sinh thái FTA đến hoạt động xuất khẩu
Lợi ích từ hệ sinh thái hỗ trợ doanh nghiệp tận FTA mang lại cho các chủ thể tham gia là rõ ràng, song để Hệ sinh thái FTA vận hành, đi vào hoạt động hiệu quả, mang lại lợi ích thiết thực nhất cho doanh nghiệp, đối tượng tham gia phải là những người có cùng tư duy sản xuất, cùng quan điểm, chí hướng. Hệ sinh thái FTA có độ mở, nhưng không phải là dành cho tất cả các đối tượng, mỗi đối tượng chủ thể tham gia đều có những tiêu chí nhất định.
Chẳng hạn, với hộ nông dân, tiêu chí tham gia là phải đồng ý tham gia các chương trình phát triển bền vững, xây dựng thương hiệu; đồng ý kết nối doanh nghiệp, đảm bảo cung cấp đủ hàng hóa và đảm bảo chất lượng; cam kết triển khai canh tác theo đúng tiêu chuẩn quy định; có diện tích canh tác phù hợp, đáp ứng yêu cầu doanh nghiệp…
Ông Ngô Chung Khanh cho biết, hệ sinh thái FTA có độ mở cho các đối tượng tham gia, song cần chọn lọn các đối tượng có cùng mục tiêu, định hướng.
Đối với doanh nghiệp, tiêu chí tham gia hệ sinh thái FTA cần có nguồn khách hàng tiềm năng, ưu tiên doanh nghiệp có hợp đồng xuất khẩu ổn định, bền vững; cam kết phát triển bền vững, cam kết thu mua hàng hóa của nông dân, cam kết không cạnh tranh thiếu lành mạnh. Cùng với đó, để tham gia Hệ sinh thái FTA, doanh nghiệp cần có hệ thống nhà xưởng máy móc chế biến đáp ứng yêu cầu của thị trường xuất khẩu; là doanh nghiệp uy tín, tài chính ổn định…
PGS.TS Đào Ngọc Tiến - Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Ngoại thương chia sẻ về những tác động của hệ sinh thái FTA đối với nền kinh tế.
Nhận định, đánh giá tác động về mô hình hệ sinh thái tận dụng FTA, PGS.TS Đào Ngọc Tiến – Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Ngoại thương cho biết, khi hệ sinh thái FTA được đưa vào vận hành, thực thi sẽ tác động tích cực đến tăng trưởng kinh tế. Theo PGS.TS Đào Ngọc Tiến, GDP tăng trưởng nhanh hơn 1,65 điểm phần trăm vào năm 2025 so với mức cơ sở; tăng trưởng duy trì cao hơn xu hướng cho đến năm 2030 (+1,38 điểm phần trăm); dịch vụ và các ngành công nghiệp hướng đến xuất khẩu là những ngành đóng góp chính.
Cùng đó, hệ sinh thái FTA cũng tác động đến chuyển dịch cơ cấu kinh tế khi tỷ trọng của ngành dịch vụ tăng +1,17 điểm phần trăm vào năm 2030, dẫn đầu là logistics, tài chính và thương mại điện tử. Đặc biệt, hệ sinh thái FTA cũng sẽ tác động tịch cực đến hoạt động xuất nhập khẩu của Việt Nam, dự kiến, xuất nhập khẩu sẽ có tốc độ tăng trưởng mạnh; nhập khẩu tăng do nhu cầu máy móc và đầu vào; cán cân thương mại được cải thiện tổng thể, phản ánh giá trị gia tăng nội địa mạnh mẽ hơn; dự kiến xuất khẩu ròng tăng thêm 14,9 tỷ USD trong giai đoạn 2025 - 2030…
Với những tác động nêu trên, hệ sinh thái hỗ trợ doanh nghiệp tận dụng các FTA được kỳ vọng mang lại nhiều tác động tích cực cho nền kinh tế Việt Nam, đặc biệt trong việc mở rộng và đa dạng hóa thị trường xuất khẩu, thu hút đầu tư nước ngoài, nâng cao năng suất và thúc đẩy quá trình chuyển đổi mô hình tăng trưởng theo hướng xanh, bền vững.
Xây dựng hệ sinh thái hỗ trợ doanh nghiệp tận dụng FTA là bước đi chiến lược nhằm thực hiện chỉ đạo của Chính phủ về nâng cao năng lực hội nhập, tạo động lực tăng trưởng thương mại và kinh tế đất nước.