Thước đo năng lực hội nhập và vị thế của Khánh Hòa

Trong bối cảnh Việt Nam đã ký kết và thực thi nhiều hiệp định thương mại tự do (FTA) thế hệ mới, thuế quan từng bước được cắt giảm sâu, thậm chí về 0%, thì câu hỏi đặt ra không còn là “có FTA hay không”, mà là địa phương triển khai FTA đến đâu và hiệu quả đến mức nào trong việc thúc đẩy xuất nhập khẩu. Thực tế cho thấy, tại không ít địa phương, dư địa từ FTA vẫn chưa được khai thác tương xứng với tiềm năng, kim ngạch xuất nhập khẩu tăng chậm, doanh nghiệp gặp khó trong tiếp cận ưu đãi. 

Trong bối cảnh đó, việc Bộ Công Thương công bố Bộ Chỉ số đánh giá kết quả thực hiện các hiệp định thương mại tự do (FTA Index) tháng 4/2025 không chỉ nhằm xếp hạng, mà còn đặt ra yêu cầu rõ ràng đối với các địa phương: biến cam kết hội nhập thành động lực thực chất cho tăng trưởng xuất nhập khẩu. Với việc xếp thứ 4/63 tỉnh, thành phố cả nước, Khánh Hòa đang đứng trước cơ hội quan trọng để chuyển hóa kết quả FTA Index thành các giải pháp triển khai cụ thể, tạo đòn bẩy nâng cao kim ngạch xuất nhập khẩu trong năm 2025 và những năm tiếp theo. 

Bộ chỉ số FTA Index được xây dựng trên cơ sở khảo sát doanh nghiệp, tập trung vào 4 nhóm chỉ số thành phần gồm: mức độ tiếp cận thông tin FTA của doanh nghiệp; tình hình tuân thủ các quy định pháp luật được nội luật hóa từ cam kết FTA; hiệu quả các chương trình, chính sách hỗ trợ doanh nghiệp tận dụng FTA; và việc triển khai các cam kết phát triển bền vững tại địa phương, đồng thời ghi nhận các khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực thi.

margin: 15px auto;" />

Tại kết quả của Bộ chỉ số FTA Index năm 2024, tỉnh Khánh Hòa đạt 32,92 điểm trên thang điểm 40, xếp thứ 4/63 tỉnh. Ảnh: Nguyên Khang

Theo kết quả công bố, tỉnh Khánh Hòa đạt 32,92 điểm trên thang điểm 40, xếp thứ 4/63 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương theo Chỉ số tổng hợp FTA Index. Đáng chú ý, Khánh Hòa là địa phương có điểm số cao nhất cả nước ở chỉ số thành phần về thực hiện quy định pháp luật để thực thi FTA, cho thấy sự nghiêm túc, đồng bộ và kịp thời trong công tác nội luật hóa, tổ chức thực hiện các cam kết quốc tế tại địa phương.

Với kết quả này, Khánh Hòa đã được Bộ Công Thương trao bằng khen cho địa phương đạt kết quả tốt trong đánh giá thực hiện FTA Index năm 2024, đồng thời được ghi nhận là địa phương có thành tích tốt nhất trong thực hiện quy định pháp luật để thực thi FTA. Đây không chỉ là sự ghi nhận về mặt thứ hạng, mà còn phản ánh năng lực quản trị hội nhập, khả năng tổ chức thực thi và mức độ đồng hành của chính quyền địa phương với cộng đồng doanh nghiệp.

Tại lễ công bố, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nhấn mạnh, FTA Index là công cụ quan trọng giúp Chính phủ, các bộ, ngành và địa phương có cơ sở dữ liệu minh bạch, khách quan để chỉ đạo, giám sát và điều hành công tác hội nhập; đồng thời giúp địa phương tự đánh giá kết quả thực hiện các chương trình hành động về FTA đã đề ra. Trên cơ sở đó, việc triển khai FTA không dừng lại ở cam kết trên giấy, mà cần được chuyển hóa thành động lực thực chất cho tăng trưởng xuất nhập khẩu và phát triển kinh tế địa phương.

Từ xếp hạng FTA Index đến các giải pháp nâng cao kim ngạch xuất nhập khẩu

Kết quả FTA Index năm 2024 tạo nền tảng quan trọng để tỉnh Khánh Hòa bước sang giai đoạn triển khai FTA theo chiều sâu, gắn chặt với mục tiêu nâng cao kim ngạch xuất nhập khẩu và mở rộng không gian thị trường cho doanh nghiệp địa phương. Trong năm 2025 và giai đoạn tiếp theo, tỉnh xác định việc chủ động, hiệu quả hóa các FTA, đặc biệt là các FTA thế hệ mới, là một trong những trụ cột quan trọng của chiến lược phát triển kinh tế.

Trên tinh thần chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Khánh Hòa tập trung đa dạng hóa thị trường xuất khẩu, sản phẩm và chuỗi cung ứng, hướng đến các thị trường tiềm năng đã có FTA với Việt Nam. Việc tận dụng ưu đãi thuế quan, quy tắc xuất xứ và các cam kết mở cửa thị trường được đặt trong mối liên hệ chặt chẽ với năng lực đáp ứng của doanh nghiệp, từ khâu sản xuất, chế biến đến logistics và tiêu chuẩn kỹ thuật.

Một trong những điểm nhấn trong triển khai FTA tại Khánh Hòa là tiếp tục hoàn thiện hệ thống pháp luật, quy trình quản lý và thủ tục hành chính liên quan đến xuất nhập khẩu, bảo đảm đồng bộ với các cam kết quốc tế. Với lợi thế đã được khẳng định qua chỉ số thành phần về thực hiện quy định pháp luật, tỉnh xác định đây là nền tảng để giảm chi phí tuân thủ, rút ngắn thời gian xử lý thủ tục, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp tham gia sâu hơn vào hoạt động xuất nhập khẩu.

Xuất khẩu thủy sản của tỉnh Khánh Hòa tận dụng tốt ưu đãi từ các FTA. Ảnh: Minh Anh

Bên cạnh đó, Khánh Hòa chú trọng nâng cao hiệu quả các chương trình hỗ trợ doanh nghiệp tận dụng FTA, đặc biệt là hỗ trợ tiếp cận thông tin, hướng dẫn thực thi các cam kết và tháo gỡ vướng mắc trong quá trình xuất khẩu. Việc khảo sát doanh nghiệp, yếu tố cốt lõi trong xây dựng FTA Index tiếp tục được coi là kênh quan trọng để chính quyền nắm bắt sát thực tiễn, từ đó điều chỉnh chính sách hỗ trợ theo hướng sát nhu cầu, đúng trọng tâm.

Song song với đó, tỉnh đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, cắt giảm chi phí đầu vào, tạo môi trường kinh doanh thông thoáng và môi trường đầu tư hấp dẫn. Đây là giải pháp then chốt nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp địa phương trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng gay gắt trên thị trường quốc tế, đồng thời góp phần cải thiện bền vững chỉ số FTA Index trong các năm tiếp theo.

Việc triển khai các cam kết phát triển bền vững trong FTA cũng được Khánh Hòa xác định là yếu tố không thể tách rời mục tiêu tăng trưởng xuất nhập khẩu. Thay vì chạy theo kim ngạch thuần túy, tỉnh hướng đến phát triển xuất khẩu gắn với tiêu chuẩn môi trường, lao động và trách nhiệm xã hội, phù hợp với yêu cầu ngày càng cao từ các thị trường đối tác trong các FTA thế hệ mới.

Từ kết quả xếp hạng FTA Index đến định hướng hành động trong năm 2025 và giai đoạn tiếp theo, Khánh Hòa đang cho thấy cách tiếp cận chủ động, bài bản và thực chất trong triển khai các hiệp định thương mại tự do. Khi FTA không chỉ được nhìn nhận như cam kết hội nhập, mà được cụ thể hóa thành giải pháp nâng cao kim ngạch xuất nhập khẩu, cải thiện môi trường kinh doanh và gia tăng sức cạnh tranh của doanh nghiệp, FTA Index sẽ thực sự trở thành đòn bẩy cho tăng trưởng kinh tế địa phương.

Bộ chỉ số FTA Index 2024 được xây dựng theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ và là kết quả nỗ lực phối hợp chặt chẽ, hiệu quả giữa Bộ Công Thương với các bộ, ngành, địa phương, các hiệp hội ngành hàng và doanh nghiệp với mục đích nâng cao hơn nữa hiệu quả thực thi các FTA của Việt Nam, góp phần thực hiện thắng lợi mục tiêu về tăng trưởng kinh tế, đầu tư và thương mại của Đảng, Nhà nước, Chính phủ Việt Nam.

Khánh Ngân