Lễ Tạ ơn là gì?
Lễ Tạ ơn (Thanksgiving Day) là một ngày lễ truyền thống hàng năm tại Mỹ và Canada, để con người bày tỏ lòng biết ơn đối với những điều tốt đẹp trong cuộc sống. Ban đầu, ngày lễ gắn liền với việc mừng thu hoạch và tạ ơn Thiên Chúa vì mùa màng bội thu, nhưng theo thời gian, nó đã phát triển thành dịp gia đình sum họp, bày tỏ lòng tri ân và chia sẻ yêu thương.
Nguồn gốc và lịch sử
Lễ Tạ ơn vốn bắt nguồn từ các lễ hội mừng mùa màng ở châu Âu, nơi người dân bày tỏ lòng biết ơn sau những vụ thu hoạch thuận lợi. Khi đến Bắc Mỹ, truyền thống này tiếp tục được duy trì và biến đổi theo hoàn cảnh mới. Một trong những lễ Tạ ơn sớm nhất được ghi nhận diễn ra tại Newfoundland do đoàn thám hiểm của Frobisher tổ chức, nhằm cảm tạ Thượng đế đã giúp họ sống sót sau hành trình gian nan giữa bão tố.
Theo thời gian, nhiều cộng đồng tại Bắc Mỹ cũng tổ chức những buổi tiệc tạ ơn riêng, phản ánh niềm tin và sự tri ân trước thiên nhiên. Mốc quan trọng nhất là năm 1623, khi ngày Lễ Tạ ơn chính thức đầu tiên được tổ chức để mừng cơn mưa kết thúc đợt hạn hán kéo dài, cứu người dân khỏi nạn đói. Đến năm 1789, Tổng thống George Washington tuyên bố Lễ Tạ ơn là một ngày lễ quốc gia nhằm tôn vinh sự hòa hợp và lòng biết ơn. Từ năm 1863, dưới thời Tổng thống Abraham Lincoln, ngày này trở thành kỳ nghỉ thường niên của người dân Mỹ.
Ngày nay, Lễ Tạ ơn là thời khắc quan trọng để gia đình sum họp, quây quần bên bàn tiệc với gà tây nướng, bánh bí ngô và nhiều món ăn truyền thống. Với nhiều người, đây không chỉ là dịp để trở về nhà, mà còn là cơ hội để đi du lịch, gặp gỡ bạn bè và tận hưởng những khoảnh khắc ấm áp trước thềm mùa lễ hội. Truyền thống hàng trăm năm này vẫn giữ nguyên tinh thần cốt lõi: trân trọng những điều tốt đẹp và bày tỏ lòng biết ơn trong cuộc sống.
Bàn tiệc mừng ngày Lễ Tạ ơn của người Mỹ và Canada.
Ý nghĩa của ngày Lễ Tạ ơn
Khoảng thế kỷ 16 - 17, những người theo Công giáo và Thanh giáo tại Anh rơi vào thời kỳ bức bách tôn giáo khi hoàng đế buộc họ phải cải đạo. Kiên quyết giữ vững niềm tin, họ bị giam cầm, tra khảo nhưng vẫn không khuất phục. Cuối cùng, nhà vua tuyên bố rằng những ai không chấp nhận cải đạo phải rời khỏi nước Anh. Nhóm người kiên định ấy đã chấp nhận ra đi và được gọi là Pilgrims.
Ban đầu, họ sang Hà Lan sinh sống. Tuy nhiên, sau một thời gian dài, họ nhận ra mình khó hòa nhập, văn hóa khác biệt và lo ngại con cháu mai sau sẽ mất đi nguồn gốc Anh quốc. Vì vậy, một nhóm Pilgrims quyết định thực hiện hành trình vượt Đại Tây Dương đến Tân Thế Giới. Họ lên con tàu Mayflower và cập bến thuộc địa Plymouth đúng vào giữa mùa đông khắc nghiệt.
Điều kiện nơi ở mới vô cùng tàn nhẫn: gió lạnh cắt da, lương thực cạn kiệt, bệnh tật hoành hành. Chỉ trong vài tháng, một nửa số người đã không qua khỏi. Khi mùa xuân đến, những Pilgrims còn sống sót may mắn gặp được các thổ dân da đỏ thân thiện. Họ không chỉ chia sẻ lương thực mà còn dạy người Pilgrims cách trồng ngô, săn bắn, đánh cá và thích nghi với vùng đất mới.
Nhờ sự giúp đỡ ấy, Pilgrims dần ổn định cuộc sống và có được vụ mùa đầu tiên. Để bày tỏ lòng biết ơn Thượng đế và tri ân người bản địa, họ tổ chức một buổi tiệc lớn kéo dài nhiều ngày, sự kiện được xem là tiền thân của Lễ Tạ Ơn ngày nay. Từ thời khắc ấy, truyền thống bày tỏ lòng biết ơn mỗi năm một lần được con cháu Pilgrims gìn giữ và lan tỏa, trở thành một trong những ngày lễ quan trọng nhất của nước Mỹ, gắn liền với tinh thần tri ân và sự gắn kết cộng đồng.
Những truyền thống nổi bật
Nghi thức “xá tội gà tây”
Một trong những nghi thức độc đáo và hài hước nhất là lễ Tổng thống Mỹ “pardon” ân xá cho một chú gà tây. Chú gà được chọn sẽ không trở thành món ăn mà được đưa đến trang trại chăm sóc đặc biệt đến cuối đời. Nghi thức này vừa mang tính biểu tượng vừa tạo nên điểm nhấn thú vị cho ngày lễ trang trọng.
Diễu hành Macy’s rực rỡ
Tại New York, sự kiện Macy’s Thanksgiving Day Parade đã trở thành biểu tượng văn hóa suốt nhiều thập niên. Đoàn diễu hành gồm những quả bóng bay khổng lồ mô phỏng nhân vật hoạt hình nổi tiếng, ban nhạc diễu hành, nghệ sĩ biểu diễn và xe hoa rực rỡ sắc màu. Sự kiện thu hút hàng triệu khán giả theo dõi trực tiếp và qua truyền hình, mở đầu không khí lễ hội nhộn nhịp của mùa cuối năm.
Black Friday: Cơn bão mua sắm sau lễ
Ngay sau Lễ Tạ ơn, nước Mỹ bước vào Black Friday ngày mua sắm lớn nhất trong năm. Từ sáng sớm, nhiều cửa hàng đã chật kín người xếp hàng săn ưu đãi. Các trung tâm thương mại sôi động suốt ngày đêm với hàng loạt chương trình giảm giá sâu, biến Black Friday thành “đại tiệc mua sắm” được mong chờ nhất của người tiêu dùng.
Hơn cả một ngày lễ truyền thống, Lễ Tạ ơn là khoảnh khắc để mỗi người dừng lại, nhìn lại hành trình đã qua và trao gửi lòng biết ơn đến những điều tốt đẹp trong cuộc sống. Đây là dịp con cháu trở về bên gia đình, người thân sum họp quanh bàn ăn ấm cúng, cùng sẻ chia câu chuyện, tiếng cười và sự bình yên sau một năm bộn bề.
Lễ Tạ ơn cũng nhắc nhở chúng ta rằng biết ơn không chỉ dừng ở lời nói, mà còn thể hiên cách sống trọn vẹn hơn, gắn kết hơn và trân trọng những điều giản dị nhưng vô giá. Đó chính là tinh thần làm nên sức sống bền bỉ của ngày lễ đã tồn tại hàng trăm năm qua.
Hiện nay, Lễ Tạ ơn được tổ chức vào các thời điểm khác nhau tùy quốc gia:
Tại Mỹ: rơi vào Thứ Năm lần thứ tư của tháng 11 hằng năm. Năm 2025, ngày lễ diễn vào 27/11/2025.
Tại Canada: diễn ra sớm hơn, vào thứ Hai tuần thứ hai của tháng 10.