Siêu trí tuệ “nhân văn”

Ngày 6/11, Mustafa Suleyman, Giám đốc mảng Microsoft AI (bao gồm Bing và Copilot), thông báo trên blog cá nhân việc thành lập nhóm “Siêu trí tuệ MAI” (Microsoft Artificial Intelligence) với tham vọng biến đây thành “nơi tốt nhất thế giới để nghiên cứu và xây dựng AI”.

Theo Suleyman, MAI không hướng tới một siêu trí tuệ công nghệ trừu tượng, mà tập trung vào “siêu trí tuệ nhân văn” – trí tuệ nhân tạo được thiết kế để phục vụ và cộng tác với con người, giúp giải quyết các vấn đề thực tiễn.

“Chúng tôi làm điều này để xử lý những vấn đề cụ thể, có thể kiểm soát được – chứ không phải tạo ra một siêu trí tuệ vô định hướng,” Suleyman khẳng định.

Nhóm MAI sẽ phát triển các “bạn đồng hành AI” (AI companions) hỗ trợ con người trong công việc và đời sống, đặc biệt trong chẩn đoán bệnh, y học chính xác, và sản xuất năng lượng tái tạo.
Khác với nhiều phòng nghiên cứu AI khác, Microsoft tuyên bố không theo đuổi siêu trí tuệ bằng mọi giá, mà đặt trọng tâm vào khả năng kiểm soát, minh bạch và giá trị nhân đạo của công nghệ.

Động thái này diễn ra trong bối cảnh ngành AI toàn cầu đang chịu áp lực tài chính lớn, khi các nhà đầu tư lo ngại việc “đốt tiền” vào AI mà chưa có lộ trình lợi nhuận rõ ràng.
Suleyman khẳng định, mục tiêu của MAI là “xây dựng AI mạnh mẽ nhưng an toàn, tạo giá trị bền vững cho nhân loại”.

Đối đầu Meta và các ông lớn AI

Mustafa Suleyman không phải gương mặt xa lạ trong làng trí tuệ nhân tạo. Ông là đồng sáng lập DeepMind, phòng thí nghiệm AI nổi tiếng được Google mua lại năm 2014. Sau khi rời Google năm 2022, Suleyman cùng một số kỹ sư sáng lập startup Inflection AI, chuyên phát triển “AI đồng hành” mang tên Pi.
Năm 2024, Microsoft đã chiêu mộ Suleyman và đội ngũ chủ chốt của Inflection, biến ông thành một trong những nhân vật quyền lực nhất trong mảng AI toàn cầu.

Việc thành lập nhóm Siêu trí tuệ MAI cho thấy Microsoft đang bước vào giai đoạn cạnh tranh trực diện với các đối thủ lớn như Meta, Google, và OpenAI trong cuộc đua tạo ra AI có trí thông minh ngang – thậm chí vượt – con người.
Trước đó, Meta cũng đã công bố phòng thí nghiệm “Meta Superintelligence Lab” (MSL) do Alexandr Wang, nhà sáng lập Scale AI, đứng đầu. CEO Mark Zuckerberg khẳng định đây là “khởi đầu cho một kỷ nguyên mới của nhân loại”, đồng thời tuyên bố Meta sẽ “làm mọi thứ cần thiết để dẫn đầu”.

Tuy nhiên, chỉ sau vài tháng hoạt động, MSL đã trở thành bộ phận tốn kém nhất trong hệ thống Meta, khi công ty chi hàng trăm triệu USD để tuyển kỹ sư từ OpenAI, DeepMind, Apple và Google. Đáng chú ý, tháng 10 vừa qua, Meta bất ngờ sa thải hơn 600 nhân viên trong nhóm này, một quyết định khiến giới công nghệ đặt câu hỏi về tính bền vững của chiến lược siêu trí tuệ.

Trong khi đó, Microsoft chọn hướng đi “thực dụng và có kiểm soát” hơn: đầu tư có trọng điểm, tập trung vào ứng dụng y tế và năng lượng – hai lĩnh vực có thể mang lại tác động xã hội rõ rệt và lợi ích kinh tế lâu dài.
Các chuyên gia nhận định, việc đặt trọng tâm vào AI nhân văn, an toàn và hữu ích có thể giúp Microsoft tránh được “cuộc đua vũ trang” siêu trí tuệ thiếu định hướng mà nhiều hãng công nghệ đang vướng phải.