| Chính thức từ 1/6 sẽ dừng cấp thẻ bảo hiểm y tế giấy Elon Musk ra mắt AI mới, thách thức Google và OpenAI Google đưa AI đến gần hơn với người dùng |
Bước tiến kỹ thuật về y tế
Theo CNBC ngày 28/5, trong làn sóng ứng dụng trí tuệ nhân tạo vào ngành y, Ambience Healthcare, một startup tại Mỹ đang tạo ra bước ngoặt khi tuyên bố mô hình AI mới của họ có thể thực hiện mã hóa y tế ICD-10 với độ chính xác cao hơn bác sĩ tới 27%.
Mã ICD-10 là hệ thống phân loại quốc tế cho các bệnh lý và tình trạng sức khỏe, với khoảng 70.000 mã được cập nhật thường xuyên. Đây là nền tảng cho công tác thanh toán bảo hiểm, báo cáo thống kê y tế và đánh giá chất lượng điều trị. Nhưng chính vì sự phức tạp và khối lượng lớn thông tin cần xử lý, việc gán mã ICD-10 luôn là một trong những nhiệm vụ hành chính tốn công sức và dễ gây sai sót nhất trong ngành y.
 |
| Bác sĩ Priti Patel, Giám đốc Thông tin Y tế Lâm sàng (CMIO) tại John Muir Health, sử dụng Ambience trước khi bắt đầu buổi khám với bệnh nhân. Ảnh: CNBC |
Ambience giải bài toán này bằng cách kết hợp công nghệ xử lý ngôn ngữ tự nhiên (NLP), mô hình học sâu (deep learning) và công nghệ tinh chỉnh tăng cường (reinforcement fine-tuning) do OpenAI phát triển. Cốt lõi của hệ thống là khả năng ghi chú lâm sàng theo thời gian thực, khi bác sĩ khám bệnh và trao đổi với bệnh nhân (có sự đồng ý ghi âm), hệ thống AI sẽ lập tức xử lý nội dung, tự động tạo ghi chú y khoa, hiểu ngữ cảnh và đề xuất các mã ICD-10 phù hợp.
Điểm đột phá của Ambience nằm ở khả năng “hiểu” được ngữ cảnh giống như bác sĩ chứ không chỉ tìm từ khóa. Ví dụ, nếu trong cuộc hội thoại bác sĩ nói “bệnh nhân không có dấu hiệu viêm phổi”, hệ thống AI cần hiểu rằng “viêm phổi” không phải là chẩn đoán chính xác để gán mã. Đây là điều mà các hệ thống AI thế hệ cũ thường nhầm lẫn.
Sự thông minh đó đến từ công nghệ reinforcement fine-tuning. Khác với việc huấn luyện AI thông thường bằng dữ liệu tĩnh, mô hình của Ambience học từ hàng loạt phản hồi của chuyên gia, giống như một bác sĩ thực tập được “kèm cặp” để cải thiện kỹ năng mã hóa thông qua những tình huống lâm sàng thực tế. AI liên tục được tiếp xúc với các ca bệnh phức tạp, sau đó điều chỉnh thuật toán dựa trên sự đồng thuận của các chuyên gia y tế về bộ mã chính xác. Quá trình học hỏi này giúp hệ thống không chỉ ghi nhớ, mà còn biết “lý luận”.
AI không thay thế được bác sĩ
Để kiểm chứng độ chính xác, Ambience đã tiến hành so sánh mô hình AI với 18 bác sĩ có chứng chỉ hành nghề tại Mỹ. Tập hợp dữ liệu kiểm tra là những ca bệnh được đánh giá bởi hội đồng chuyên gia y khoa độc lập (gold panel), nhằm đảm bảo tính khách quan.
Brendan Fortuner, Giám đốc kỹ thuật của Ambience, nhấn mạnh: “Chúng tôi không thay thế bác sĩ. Chúng tôi giúp họ thoát khỏi những công việc hành chính nặng nề, thứ khiến nhiều người trong ngành y đang rơi vào tình trạng kiệt sức.”
Không dừng lại ở ICD-10, Ambience cho biết họ đã phát triển những công nghệ tương tự cho mã CPT (mã thủ thuật y tế), và đang nghiên cứu ứng dụng AI vào các mảng hành chính phức tạp khác như xét duyệt bảo hiểm, quản lý chi phí điều trị, và ghép bệnh nhân với thử nghiệm lâm sàng phù hợp.
Công nghệ của Ambience hiện đã được sử dụng tại hơn 40 hệ thống y tế lớn của Mỹ như Cleveland Clinic hay UCSF Health. Công ty cũng đã huy động hơn 100 triệu USD từ các quỹ đầu tư nổi tiếng như Andreessen Horowitz, Kleiner Perkins và OpenAI Startup Fund. Theo nguồn tin từ The Information, Ambience đang tìm kiếm vòng vốn mới với mức định giá vượt 1 tỷ USD, dấu hiệu cho thấy thị trường đánh giá rất cao tiềm năng của công nghệ này.
Thành công của Ambience Healthcare đặt ra một cách nhìn mới về vai trò của trí tuệ nhân tạo trong lĩnh vực y tế, không phải thay thế con người, mà là hỗ trợ con người hiệu quả hơn trong những khâu dễ gây mệt mỏi và sai sót, cụ thể ở đây là công việc hành chính.
Mỗi ngày, một bác sĩ tại Mỹ có thể dành tới 2–3 giờ để hoàn thiện hồ sơ bệnh án, trong đó việc mã hóa bệnh tật chiếm tỷ trọng không nhỏ. Những lỗi sai trong mã hóa không chỉ gây thiệt hại tài chính mà còn ảnh hưởng đến khả năng thống kê, đánh giá chất lượng và nghiên cứu y học. Một hệ thống AI hoạt động chính xác và tức thời tại điểm chăm sóc (point of care) có thể giúp giải quyết tận gốc những vấn đề này.
Theo bác sĩ Will Morris, Giám đốc y khoa của Ambience, sự thay đổi lớn nhất mà hệ thống AI mang lại không nằm ở kết quả, mà ở thời điểm: “Làm đúng ngay lúc khám bệnh là một thay đổi mang tính nền tảng. Không còn chuyện hoàn tất hồ sơ sau hàng giờ, thậm chí hàng ngày. Mọi thứ diễn ra tức thời và chính xác”.
Điều đó không chỉ giúp bệnh viện tăng hiệu suất, mà còn giúp bác sĩ có thêm thời gian thực sự dành cho bệnh nhân, điều mà hệ thống y tế hiện đại đang ngày càng thiếu.
| Câu chuyện của Ambience Healthcare có thể chỉ mới bắt đầu, nhưng nó đã cho thấy một nguyên lý quan trọng, trong lĩnh vực nhạy cảm như y tế, công nghệ chỉ thực sự có ý nghĩa khi được thiết kế để đồng hành với con người, không thể thay thế, mà hỗ trợ thông minh. Và nếu AI có thể làm tốt một trong những công việc hành chính khó khăn nhất như mã ICD-10, thì tương lai “không còn giấy tờ” trong ngành y có lẽ không còn xa. |