Dịch chuyển trong chuỗi cung ứng

Theo số liệu từ Tổng cục Hải quan, trong tháng 10/2025, Việt Nam nhập hơn 114.000 tấn bông, trị giá 187 triệu USD, tăng hơn 10% so với tháng trước. Tính từ đầu năm, lượng bông nhập khẩu đạt hơn 1,4 triệu tấn tương đương 2,4 tỷ USD, tăng 16% về lượng và 1% về kim ngạch so với cùng kỳ 2024.

Đáng chú ý, Mỹ vươn lên dẫn đầu thị trường cung cấp bông cho Việt Nam, với 691.000 tấn, trị giá hơn 1,2 tỷ USD và tăng 128% về lượng và 93% về giá trị so với cùng kỳ năm ngoái. Riêng tháng 10, mức tăng đạt kỷ lục 151% về lượng và 128% về trị giá.

Sự tăng vọt này đến từ giá bông Mỹ giảm bình quân 15% so với năm trước giúp doanh nghiệp Việt dễ dàng mua vào. Với thị phần gần 49%, Mỹ hiện là nhà cung cấp bông số 1 của Việt Nam, bỏ xa các đối thủ Brazil (386.000 tấn, 667 triệu USD) và Úc là quốc gia đang sụt giảm mạnh cả về lượng lẫn kim ngạch.

Theo dữ liệu từ Tập đoàn Giao dịch Chứng khoán Luân Đôn (LSEG), xuất khẩu bông của Mỹ sang Trung Quốc đã giảm sâu trong nửa đầu năm 2025. Thay vào đó, Việt Nam, Pakistan và Thổ Nhĩ Kỳ trở thành những thị trường thay thế đầy tiềm năng.

Việt Nam là quốc gia nhập khẩu bông lớn thứ ba thế giới với nhu cầu khoảng 1,5 triệu tấn/năm, đang nổi lên như trung tâm sản xuất sợi và dệt may hàng đầu châu Á. Sự dịch chuyển đơn hàng may mặc toàn cầu khỏi Trung Quốc và Bangladesh đã khiến các doanh nghiệp Mỹ tăng tốc cung ứng bông sang Việt Nam.

Theo Hiệp hội Dệt May Việt Nam (VITAS), nhiều tập đoàn quốc tế đang mở rộng nhà máy tại Bình Dương, Đồng Nai, Nam Định và Thái Bình, tận dụng chi phí nhân công hợp lý, chính sách mở và các hiệp định thương mại tự do như CPTPP, EVFTA, RCEP. Chính điều này khiến nhập khẩu bông Mỹ tăng đột biến, giúp Mỹ bù đắp phần sụt giảm từ thị trường Trung Quốc.

“Việt Nam đang trở thành mắt xích chiến lược trong chuỗi giá trị bông – sợi – dệt – may toàn cầu. Xu hướng dịch chuyển này là tất yếu khi doanh nghiệp Mỹ tìm đối tác có năng lực sản xuất ổn định và tuân thủ chuẩn môi trường” một chuyên gia thương mại quốc tế nhận định.

Giá bông rẻ, chất lượng cao: Động lực cho ngành sợi Việt Nam tăng tốc

Theo Hiệp hội Dệt May Việt Nam, các nhà máy sợi trong nước hiện đang vận hành gần công suất tối đa để đáp ứng đơn hàng xuất khẩu cuối năm. Việc nhập khẩu mạnh bông Mỹ giúp doanh nghiệp ổn định sản xuất, đặc biệt trong bối cảnh đơn hàng tăng từ các thị trường Mỹ, EU và Nhật Bản.

Ông Nguyễn Văn Cường, Giám đốc một công ty sợi tại Nam Định, cho biết: “Bông Mỹ có độ trắng và độ bền cao, ít tạp chất, sợi đều, phù hợp với tiêu chuẩn quốc tế. Giá lại đang thấp hơn 10–15% so với năm ngoái, giúp doanh nghiệp tiết kiệm đáng kể chi phí nguyên liệu.”

Không chỉ vậy, nguồn bông Mỹ đạt tiêu chuẩn ESG và truy xuất nguồn gốc rõ ràng, giúp hàng dệt may Việt Nam dễ dàng vượt qua các hàng rào kỹ thuật khi xuất khẩu sang châu Âu và Bắc Mỹ.

Tính đến hết tháng 10, xuất khẩu dệt may Việt Nam đạt gần 33 tỷ USD, tăng hơn 7% so với cùng kỳ năm ngoái – dấu hiệu phục hồi mạnh mẽ sau giai đoạn suy giảm 2023–2024. Các doanh nghiệp lớn trong ngành như TCM, Vinatex hay Dệt Phong Phú đang ký kết hợp đồng dài hạn với nhà cung cấp bông Mỹ để bảo đảm nguồn cung ổn định cho năm 2026–2027.

Việc Mỹ đẩy mạnh bán bông sang Việt Nam không chỉ giúp cân bằng thương mại mà còn tái định hình dòng chảy nguyên liệu toàn cầu. Việt Nam đang trở thành cửa ngõ quan trọng để bông Mỹ đi vào chuỗi dệt may châu Á, trước khi sản phẩm hoàn thiện được xuất ngược lại các thị trường phương Tây.

Các chuyên gia dự báo, năm 2026, nhập khẩu bông Mỹ vào Việt Nam có thể chạm mốc 1 triệu tấn, tương đương hơn 1,7 tỷ USD nếu xu hướng sản xuất và tiêu thụ dệt may tiếp tục duy trì tốc độ hiện tại.