Dòng chảy thương mại khởi sắc, nhu cầu vốn tăng tốc
Những tháng cuối năm, khi kim ngạch xuất nhập khẩu vẫn duy trì ở mức cao, nhu cầu vốn cho sản xuất và lưu thông hàng hóa tăng mạnh, đặc biệt trong nhóm doanh nghiệp xuất nhập khẩu.
Theo số liệu của Cục Hải quan công bố ngày 11/11, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu tháng Mười đạt 81,49 tỷ USD, dù giảm nhẹ 1,2% so với tháng trước nhưng vẫn ghi nhận xuất siêu 2,6 tỷ USD, tiếp tục củng cố thặng dư thương mại vững chắc.
Tính chung 10 tháng, tổng kim ngạch đạt hơn 762 tỷ USD, tăng 17,4% so với cùng kỳ, trong đó xuất khẩu gần 391 tỷ USD, nhập khẩu 371,44 tỷ USD, đưa cán cân thương mại hàng hóa lên mức xuất siêu 19,56 tỷ USD, một kết quả đáng chú ý trong bối cảnh thương mại toàn cầu nhiều biến động.
Trên thực tế, nhu cầu vốn của doanh nghiệp xuất nhập khẩu đang trở nên bức thiết. Ông Hoàng Nam, chủ doanh nghiệp xuất khẩu nông sản chia sẻ, từ đầu năm, tỷ giá tăng khiến chi phí đầu vào và vận chuyển quốc tế leo thang, buộc doanh nghiệp phải cơ cấu lại nguồn vốn và tìm kiếm các gói vay hợp lý để duy trì sức cạnh tranh.
“Chúng tôi buộc phải tính toán kỹ từng khoản chi, tận dụng ưu đãi ngân hàng để tối ưu dòng tiền và giữ vững đơn hàng xuất khẩu” - ông Nam nói.
Dòng vốn tín dụng “nóng” dần theo nhu cầu sản xuất, kinh doanh cuối năm. Ảnh: Tú Nguyễn.
Cùng với đà sôi động của thị trường, dòng vốn tín dụng cũng “nóng” dần theo nhu cầu sản xuất, kinh doanh. Tính đến cuối tháng 10, dư nợ tín dụng toàn hệ thống tăng gần 15% so với cuối năm 2024, phản ánh khả năng hấp thụ vốn của nền kinh tế đang phục hồi rõ nét.
Lãi suất cho vay bình quân hiện ở mức 6,55%/năm, thấp hơn 0,38 điểm phần trăm so với cuối năm trước, một tín hiệu tích cực cho doanh nghiệp đang cần nguồn vốn chi phí thấp để hoàn thành các đơn hàng cuối năm.
Tại khu vực TP. Hồ Chí Minh và Đồng Nai hai trung tâm sản xuất, xuất nhập khẩu lớn, ông Nguyễn Đức Lệnh - Phó Giám đốc Ngân hàng Nhà nước chi nhánh Khu vực 2 cho biết, các tổ chức tín dụng đã tập trung nhiều giải pháp cụ thể để bảo đảm nguồn vốn cho doanh nghiệp. Dư nợ cho vay bằng ngoại tệ 10 tháng đầu năm ước đạt hơn 252 nghìn tỷ đồng, chiếm khoảng 4,6% tổng dư nợ; trong đó, dư nợ cho vay doanh nghiệp xuất khẩu đạt khoảng 162 nghìn tỷ đồng, tương đương 3% tổng dư nợ tín dụng toàn địa bàn.
Chính sách cho vay ngắn hạn bằng tiền đồng với lãi suất không quá 4%/năm tiếp tục được duy trì, giúp doanh nghiệp tiếp cận vốn thuận lợi, nâng cao năng lực cạnh tranh và duy trì chuỗi sản xuất, xuất khẩu.
Ông Lệnh nhấn mạnh, ngoài tập trung vào vốn vay, các tổ chức tín dụng còn đẩy mạnh cung cấp dịch vụ thanh toán, bảo lãnh, bao thanh toán, chuyển tiền,… những “đường dẫn” quan trọng để dòng vốn vận hành trơn tru. Hệ thống ngân hàng cũng thực hiện tốt các chính sách về tỷ giá, ngoại hối và cải cách hành chính, góp phần củng cố môi trường đầu tư, ổn định kinh tế vĩ mô và đáp ứng kịp thời nhu cầu ngoại tệ hợp pháp cho hoạt động xuất nhập khẩu.
Ngân hàng bơm vốn “tiếp sức” doanh nghiệp
Khi hoạt động xuất nhập khẩu bước vào giai đoạn “chạy nước rút”, các ngân hàng thương mại cũng tăng tốc đáp ứng nhu cầu vốn. Đại diện một ngân hàng thương mại cho biết, trong hệ thống, các ngân hàng thường cấp hạn mức tín dụng ngắn hạn cho doanh nghiệp xuất nhập khẩu, nhóm có vòng quay vốn nhanh và khả năng trả nợ tốt. Dòng vốn vì thế luân chuyển linh hoạt, góp phần giữ nhịp tăng trưởng thương mại quốc gia.
Tuy nhiên, vị này cũng lưu ý, yếu tố khiến doanh nghiệp quan tâm nhất hiện nay là biến động tỷ giá. Với các doanh nghiệp vay ngoại tệ, đặc biệt là khoản trung và dài hạn, chi phí tài chính có thể tăng mạnh khi tỷ giá lên cao. Do đó, ngân hàng khuyến nghị doanh nghiệp cần chủ động sử dụng các công cụ phòng hộ rủi ro tỷ giá để bảo toàn hiệu quả kinh doanh.
Đến cuối tháng 10, dư nợ tín dụng toàn hệ thống tăng gần 15% so với cuối năm 2024. Ảnh: Duy Minh.
Trên thực tế, hệ thống ngân hàng đang triển khai nhiều gói tín dụng ưu đãi quy mô lớn dành riêng cho lĩnh vực xuất nhập khẩu. Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn (Agribank) đang thực hiện chương trình “Đồng hành cùng doanh nghiệp xuất nhập khẩu năm 2025” với quy mô 35.000 tỷ đồng; đồng thời miễn giảm nhiều loại phí dịch vụ và áp dụng tỷ giá ngoại tệ ưu đãi.
Trong khi đó, Ngân hàng TMCP Xuất nhập khẩu Việt Nam (Eximbank) ngân hàng có thế mạnh tài trợ thương mại cũng tung ra gói “E-ONE” dành riêng cho doanh nghiệp lớn và FDI, với ưu đãi lãi suất, phí thanh toán quốc tế và công cụ bảo hiểm rủi ro lãi suất ngoại tệ.
Theo đại diện Eximbank, ngoài mục tiêu cấp vốn, chương trình còn đồng hành với doanh nghiệp trong quản trị rủi ro tài chính, giúp họ chủ động hơn trước biến động thị trường.
PGS.TS Nguyễn Thường Lạng - giảng viên cao cấp Viện Thương mại và Kinh tế quốc tế (Đại học Kinh tế Quốc dân) cho rằng, tín dụng cho lĩnh vực xuất nhập khẩu cần được định hướng theo các hiệp định thương mại tự do (FTA) mà Việt Nam tham gia. Nó sẽ giúp doanh nghiệp không chỉ tận dụng ưu đãi thuế mà còn nâng cấp năng lực sản xuất, đáp ứng chuẩn quốc tế và mở rộng thị phần xuất khẩu.
Trong đó, dòng vốn cần ưu tiên cho các ngành có lợi thế và phải đối mặt với yêu cầu cao về tiêu chuẩn như hàng thép, nhôm, may mặc, da giày, nông sản… vốn nằm trong danh mục chịu cơ chế điều chỉnh biên giới carbon (CBAM) của EU. Ngoài ra, tín dụng cũng nên hướng đến các sản phẩm xuất khẩu Halal, thị trường đang mở rộng nhanh tại Trung Đông, châu Phi và châu Mỹ.
Ông Nguyễn Đức Lệnh - Phó Giám đốc Ngân hàng Nhà nước chi nhánh Khu vực 2 đánh giá, những tháng còn lại của năm 2025, là cao điểm nhu cầu vốn cho sản xuất, kinh doanh, do đó, các ngân hàng đã xác định sẽ tăng tốc đáp ứng nhu cầu vốn cho sản xuất kinh doanh bao gồm cho cả hoạt động xuất nhập khẩu của doanh nghiệp.
Những tháng cuối năm, khi thương mại quốc tế bước vào giai đoạn sôi động nhất, hệ thống ngân hàng sẽ là “bạn đồng hành” cùng doanh nghiệp; trở thành điểm tựa cho hành trình “chạy nước rút” của nền kinh tế trong năm bản lề hội nhập và phục hồi mạnh mẽ. Từ chính sách lãi suất linh hoạt, ưu đãi phí dịch vụ, đến hỗ trợ tỷ giá và công cụ phòng hộ rủi ro, tất cả đang góp phần làm mềm hơn con đường chinh phục thị trường toàn cầu của doanh nghiệp Việt Nam.