Tây Ninh thực thi FTA gắn với mục tiêu nâng cao kim ngạch xuất khẩu

Bước chuyển trong tư duy hội nhập địa phương

Trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế ngày càng sâu rộng, việc thực thi hiệu quả các Hiệp định thương mại tự do (FTA) đang trở thành một trong những động lực quan trọng thúc đẩy tăng trưởng xuất nhập khẩu, nâng cao năng lực cạnh tranh và mở rộng không gian phát triển cho các địa phương.

Tháng 4/2025, Bộ Công Thương phối hợp với Văn phòng Chính phủ đã tổ chức Lễ công bố Bộ chỉ số đánh giá kết quả thực hiện các Hiệp định thương mại tự do của các địa phương (FTA Index). Đây không chỉ là một sự kiện mang tính kỹ thuật, mà còn thể hiện rõ thông điệp xuyên suốt của Chính phủ về việc chuyển từ “ký kết” sang “thực thi” các FTA một cách thực chất, lấy doanh nghiệp làm trung tâm, lấy hiệu quả xuất nhập khẩu làm thước đo. 

Theo kết quả FTA Index năm 2024 được công bố tại sự kiện, tỉnh Long An (trước thời điểm sáp nhập) đã xếp thứ 6/63 tỉnh, thành phố trên cả nước, đồng thời là một trong 8 địa phương được Bộ trưởng Bộ Công Thương tặng bằng khen vì đạt kết quả tốt trong thực hiện các Hiệp định thương mại tự do. Kết quả này phản ánh rõ những nỗ lực của địa phương trong cả bốn trụ cột của Bộ chỉ số, từ công tác phổ biến thông tin FTA, hỗ trợ doanh nghiệp tận dụng ưu đãi, thực thi cam kết cho đến định hướng phát triển bền vững trong hội nhập.

margin: 15px auto;" />

Sau sáp nhập 2 tỉnh Long An và tỉnh Tây Ninh, tỉnh Tây Ninh mới bước vào một giai đoạn phát triển mới với không gian kinh tế được mở rộng, quy mô sản xuất xuất khẩu lớn hơn và hệ thống hạ tầng, khu công nghiệp, cửa khẩu biên giới được kết nối đồng bộ hơn. Trong bức tranh đó, FTA Index không đơn thuần là một bảng xếp hạng, mà trở thành công cụ định hướng để tỉnh đánh giá lại toàn bộ cách tiếp cận hội nhập, từ vai trò của cơ quan quản lý nhà nước đến mức độ sẵn sàng và năng lực thực thi của cộng đồng doanh nghiệp.

Tăng tốc triển khai FTA để nâng kim ngạch xuất nhập khẩu 

Bước sang năm 2025, cùng với việc kiện toàn bộ máy quản lý sau sáp nhập, tỉnh Tây Ninh xác định rõ mục tiêu trọng tâm là đưa việc thực thi FTA gắn chặt với tăng trưởng kim ngạch xuất nhập khẩu, coi đây là trụ cột quan trọng trong chiến lược phát triển kinh tế địa phương. Thực tế cho thấy, quy mô xuất nhập khẩu của tỉnh đã có sự mở rộng đáng kể nhờ hợp nhất nguồn lực sản xuất, công nghiệp và thương mại của hai địa phương trước đây. Các nhóm hàng chủ lực như dệt may, da giày, nông sản chế biến, gỗ, thực phẩm và sản phẩm công nghiệp tiếp tục giữ vai trò dẫn dắt, trong đó khu vực doanh nghiệp FDI đóng góp tỷ trọng lớn trong tổng kim ngạch.

Một lợi thế nổi bật của Tây Ninh sau sáp nhập là hệ thống khu công nghiệp, cụm công nghiệp gắn với các tuyến giao thông liên vùng và các cửa khẩu quốc tế với Campuchia. Đây là điều kiện thuận lợi để tỉnh vừa mở rộng xuất khẩu sang các thị trường FTA truyền thống như EU, Nhật Bản, Hàn Quốc, vừa phát triển mạnh thương mại biên giới và logistics khu vực, tạo thêm động lực cho tăng trưởng xuất nhập khẩu.

Trên cơ sở kết quả FTA Index và thực tiễn triển khai, trong năm 2025 và giai đoạn tiếp theo, tỉnh Tây Ninh tập trung triển khai đồng bộ nhiều nhóm giải pháp. Trước hết là tiếp tục nâng cao chất lượng công tác truyền thông và hỗ trợ doanh nghiệp về FTA, chuyển từ phổ biến chung sang hỗ trợ theo nhu cầu cụ thể của từng ngành hàng. Thay vì cung cấp thông tin dàn trải, các chương trình tập huấn, hội thảo được thiết kế chuyên sâu, bám sát yêu cầu của thị trường xuất khẩu, đặc biệt là các quy định về quy tắc xuất xứ, tiêu chuẩn kỹ thuật, lao động và môi trường trong các FTA thế hệ mới.

Cùng với đó, tỉnh đẩy mạnh số hóa thông tin và xây dựng hệ sinh thái hỗ trợ FTA cho doanh nghiệp, hướng tới hình thành một cổng thông tin tập trung về hội nhập kinh tế quốc tế. Đây sẽ là nơi tích hợp dữ liệu thị trường, cam kết FTA, hướng dẫn thủ tục xuất nhập khẩu và các chương trình hỗ trợ của Nhà nước, giúp doanh nghiệp giảm chi phí tiếp cận thông tin và nâng cao khả năng ra quyết định kinh doanh trong môi trường cạnh tranh toàn cầu.

Một hướng đi quan trọng khác là đào tạo và phát triển nguồn nhân lực chuyên trách về FTA, không chỉ trong cơ quan quản lý nhà nước mà cả tại doanh nghiệp. Việc hiểu đúng và thực thi đúng các cam kết FTA, đặc biệt là các yêu cầu mới về phát triển bền vững, chuyển đổi xanh và trách nhiệm xã hội, đang trở thành điều kiện tiên quyết để hàng hóa thâm nhập sâu vào chuỗi giá trị toàn cầu.

Bên cạnh đó, tỉnh Tây Ninh xác định cần tập trung hỗ trợ theo ngành hàng xuất khẩu chủ lực, gắn triển khai FTA với xúc tiến thương mại có trọng tâm, trọng điểm. Các chương trình hỗ trợ sẽ ưu tiên những lĩnh vực có khả năng tận dụng ưu đãi thuế quan rõ nét, đồng thời có dư địa mở rộng thị trường trong các FTA lớn, qua đó, tạo hiệu ứng lan tỏa cho toàn bộ hoạt động xuất nhập khẩu của địa phương.

Về dài hạn, việc đầu tư phát triển hạ tầng logistics, đặc biệt tại khu vực cửa khẩu và các trung tâm công nghiệp, được xem là giải pháp then chốt để giảm chi phí, tăng sức cạnh tranh cho hàng hóa xuất khẩu. Khi hạ tầng thương mại, logistics được hoàn thiện, lợi thế từ các FTA sẽ được phát huy trọn vẹn hơn, giúp Tây Ninh không chỉ gia tăng kim ngạch xuất nhập khẩu mà còn nâng cao chất lượng tăng trưởng trong hội nhập.

Bộ chỉ số FTA Index 2024 được xây dựng theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ và là kết quả nỗ lực phối hợp chặt chẽ, hiệu quả giữa Bộ Công Thương với các bộ, ngành, địa phương, hiệp hội ngành hàng và doanh nghiệp với mục đích nâng cao hơn nữa hiệu quả thực thi các FTA của Việt Nam, góp phần thực hiện thắng lợi mục tiêu về tăng trưởng kinh tế, đầu tư và thương mại của Đảng, Nhà nước, Chính phủ Việt Nam.