Thúc đẩy hợp tác năng lượng xuyên biên giới và chuyển đổi xanh
Thừa ủy quyền của Bộ trưởng Bộ Công Thương, Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Long đã dẫn đầu đoàn Việt Nam tham dự Hội nghị Bộ trưởng Năng lượng ASEAN lần thứ 43 (AMEM 43) và các hội nghị liên quan từ ngày 16 - 17 tháng 10 năm 2025 tại Kuala Lumpur, Malaysia. Tham dự hội nghị có đại diện các đơn vị thuộc Bộ Công Thương: Cục Điện lực, Vụ Dầu khí và Than, Cục Đổi mới sáng tạo, Chuyển đổi xanh và Khuyến công và các Tập đoàn, Tổng công ty trong lĩnh vực năng lượng.
Hội nghị AMEM 43 có sự tham gia của Bộ trưởng/Thứ trưởng năng lượng 10 nước thành viên ASEAN, Phó Tổng Thư ký ASEAN, Giám đốc Trung tâm năng lượng ASEAN (ACE), đại diện Hội đồng Dầu khí ASEAN (ASCOPE), đại diện Hội đồng các nhà Lãnh đạo doanh nghiệp điện lực ASEAN (HAPUA). Bộ trưởng năng lượng Timor Leste được mời tham dự Hội nghị AMEM43 và tất cả các hội nghị liên quan với tư cách quan sát viên. Trong dịp này, cũng diễn ra các Hội nghị: AMEM+3 lần thứ 22 (với Lãnh đạo ngành năng lượng ba nước Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc), Hội nghị AMEM với Cơ quan Năng lượng tái tạo Quốc tế (IRENA) và Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) lần thứ 43, Đối thoại Năng lượng ASEAN - Hoa Kỳ lần thứ 4, Hội nghị Bộ trưởng Năng lượng Đông Á lần thứ 19 (gồm các nước ASEAN, Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc, New Zealand, Úc, Hoa Kỳ, Ấn Độ, Liên Bang Nga).
Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Long và Phó Thủ tướng Malaysia kiêm Bộ trưởng Bộ Chuyển đổi Năng lượng và Nước Fadillar Yusof cùng tiến vào hội trường.
Để chuẩn bị cho Hội nghị AMEM 43, từ ngày 14-15/10 cũng đã diễn ra Hội nghị Quan chức năng lượng cấp cao (SOME) trù bị cho AMEM 43.
AMEM 43 đã diễn ra thành công với chủ đề “Thắp sáng ASEAN: Kết nối biên giới, Xây dựng thịnh vượng” và tái khẳng định cam kết khu vực trong thúc đẩy hợp tác năng lượng xuyên biên giới, chuyển đổi năng lượng sạch và bảo đảm an ninh năng lượng. Tại hội nghị, các Bộ trưởng đã thông qua nhiều sáng kiến quan trọng như Bản ghi nhớ Tăng cường Lưới điện ASEAN (APG), Hiệp định An ninh Dầu khí ASEAN (APSA), Kế hoạch Hành động Năng lượng ASEAN (APAEC) 2026 - 2030, đồng thời đặt mục tiêu đến năm 2030 đạt 30% năng lượng tái tạo trong tổng cung năng lượng sơ cấp và giảm 40% cường độ năng lượng so với năm 2005.
Đồng thời, các Bộ trưởng ghi nhận thành công của dự án thương mại điện đa phương như Lào - Thái Lan - Malaysia - Singapore (LTMS-PIP) và tiến triển của dự án Brunei - Indonesia - Malaysia - Philippines (BIMP-PIP). Hội nghị cũng nhấn mạnh vai trò của Trung tâm Năng lượng ASEAN (ACE) và sự hỗ trợ của các đối tác quốc tế như Nhật Bản, Hàn Quốc, Hoa Kỳ, IEA, IRENA trong quá trình chuyển dịch năng lượng khu vực. Ngoài ra, hội nghị đã nhấn mạnh tầm quan trọng của việc hỗ trợ Timor-Leste trong quá trình chuẩn bị gia nhập các văn kiện pháp lý liên quan đến năng lượng của ASEAN.
Các Bộ trưởng Năng lượng ASEAN và Lãnh đạo các tổ chức hợp tác năng lượng ASEAN chụp ảnh lưu niệm.
Tại Hội nghị AMEM+3 lần thứ 22, các Bộ trưởng đã ghi nhận các sáng kiến nổi bật về điện hạt nhân, phát triển công nghệ than sạch và sử dụng và lưu trữ carbon (CCUS), sử dụng hydro và amoniac cũng như hợp tác trong an toàn điện và quản lý năng lượng tái tạo. Nhật Bản, Hàn Quốc và Trung Quốc tiếp tục đóng vai trò tích cực thông qua các chương trình đào tạo, nghiên cứu chung và hỗ trợ chính sách.
Tại Hội nghị Bộ trưởng Năng lượng Đông Á lần thứ 19 (EAS EMM) tái khẳng định vai trò quan trọng của EAS EMM trong thúc đẩy an ninh năng lượng, kết nối khu vực và phát triển bền vững. Các Bộ trưởng hoan nghênh việc thông qua APAEC 2026 - 2030 với chủ đề “Thúc đẩy hợp tác khu vực nhằm đảm bảo an ninh năng lượng và tăng tốc khử carbon hướng tới chuyển dịch năng lượng công bằng và toàn diện”. Đồng thời, hội nghị ghi nhận tiến bộ trong các lĩnh vực trọng tâm như hiệu quả năng lượng và tiết kiệm năng lượng, nhiên liệu sinh học và sử dụng thay thế, phát triển năng lượng tái tạo.
Đối thoại Năng lượng ASEAN - Hoa Kỳ lần thứ 4 tập trung vào các vấn đề then chốt nhằm củng cố an ninh năng lượng khu vực và thúc đẩy chuyển dịch năng lượng như APG, SMR, CCUS, than sạch, dầu khí và phát triển LNG. Hoa Kỳ tái khẳng định cam kết lâu dài với ASEAN trong xây dựng hệ thống năng lượng tin cậy, phù hợp và bền vững.
Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Long phát biểu tại hội nghị
Tăng cường kết nối, mở rộng hợp tác song phương và đa phương
Bên lề hội nghị, Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Long đã có các cuộc tiếp xúc song phương, đa phương với Trưởng đoàn các nước đối tác và tổ chức quốc tế bao gồm:
(i) Thứ trưởng Bộ Công nghiệp và Thương mại Lào Chanthaboun Soukaloun: Hai lãnh đạo đã cùng nhau trao đổi về khả năng mở rộng kết nối điện song phương giữa Việt Nam - Lào và kết nối điện đa phương với các quốc gia khác trong khu vực, đặc biệt tăng cường hợp tác các dự án tại khu vực biên giới. Việt Nam luôn coi trọng hợp tác năng lượng với Lào, sẵn sàng phối hợp với phía Lào để nghiên cứu, xác định các dự án tiềm năng, bảo đảm hiệu quả kỹ thuật - kinh tế, mang lại lợi ích hài hòa và đóng góp cho quá trình chuyển dịch năng lượng bền vững của hai nước.
Trao đổi song phương Việt Nam - Lào về năng lượng
(ii) Thứ trưởng Bộ Chuyển đổi năng lượng và nước Malaysia Akmal Nasir: Tại buổi tiếp, phía Malaysia đề nghị Việt Nam tạo điều kiện sớm hiện thực hóa kết nối xuất khẩu điện Việt Nam - Malaysia - Singapore. Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Long đánh giá cao sự quan tâm của Malaysia trong việc thúc đẩy hợp tác năng lượng với Việt Nam, Chính phủ Việt Nam đang nghiên cứu xây dựng khung pháp lý để có cơ sở triển khai.
Trao đổi song phương Việt Nam - Malaysia về năng lượng
(iii) Bộ trưởng Bộ Lao động kiêm Bộ trưởng thứ 2 Bộ Công Thương Singapore Tan See Leng: Lãnh đạo hai Bộ đã có cuộc tiếp xúc ngắn bên lề AMEM 43 nhằm trao đổi, thúc đẩy hợp tác xuất khẩu điện năng lượng tái tạo sang Singapore.
(iv) Trợ lý Bộ trưởng Bộ Biến đổi khí hậu và năng lượng Úc Josh Wilson MP: Tại buổi làm việc, phía Úc chia sẻ về Đóng góp do quốc gia tự quyết định (NDC) đến năm 2035 của Úc, theo đó mục tiêu cắt giảm 62 – 70% lượng khí thải vào năm 2035 tập trung vào ba lĩnh vực chính là điện, giao thông và công nghiệp. Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Long đánh giá cao mục tiêu của Úc, để đạt được mục tiêu đề ra, Chính phủ Úc cần có một lộ trình chi tiết, minh bạch và kiên định, cảm ơn Úc tiếp tục dành cho Việt Nam hỗ trợ ODA trong lĩnh vực điều tiết điện lực.
(v) Trưởng đại diện Hội đồng kinh doanh Hoa Kỳ - ASEAN tại Singapore James Andrade: Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Long hoan nghênh sự hợp tác của US-ABC dành cho ASEAN nói chung và Việt Nam nói riêng. Đồng thời, đánh giá cao vai trò của doanh nghiệp Hoa Kỳ trong việc thúc đẩy liên kết kinh tế, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi xanh và chuyển đổi số trong khu vực. Ngoài ra, tại buổi làm việc, đại diện các doanh nghiệp Hoa Kỳ chia sẻ một số nội dung về phát triển năng lượng hạt nhân an toàn, bền vững; mong muốn hỗ trợ Việt Nam đạt được mục tiêu dài hạn chuyển đổi sang các nguồn năng lượng tái tạo.
Trao đổi với Hội đồng kinh doanh ASEAN - Hoa Kỳ
(vi) Phó Trợ lý Ngoại trưởng Hoa Kỳ Casey Mace: Tại buổi làm việc, hai bên đã trao đổi về cơ hội hợp tác trong lĩnh vực năng lượng như LNG, SMR và những vấn đề liên quan.
(v) Họp ba bên với Lào và Campuchia: Cuộc họp được đồng chủ trì bởi Bộ trưởng Bộ Mỏ và Năng lượng Campuchia Keo Rottanak, Thứ trưởng Bộ Công nghiệp và Thương mại Lào Chanthaboun Soukaloun, Thứ trưởng Bộ Công Thương Việt Nam Nguyễn Hoàng Long. Tại buổi họp, phía Lào và Campuchia đề xuất hợp tác kết nối điện xuyên biên giới giữa ba quốc gia Lào - Việt Nam - Campuchia. Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Long ghi nhận đề xuất của phía bạn, các bên sẽ tiếp tục trao đổi cụ thể tại cấp kỹ thuật.
Cuộc họp ba bên Việt Nam - Lào - Campuchia
Việt Nam khẳng định vai trò tích cực, chủ động trong hợp tác năng lượng khu vực ASEAN, đặc biệt trong kết nối điện xuyên biên giới và thúc đẩy chuyển dịch năng lượng xanh, bền vững.