Xu hướng tăng nợ quá hạn tại một số ngân hàng

24/11/2025 - 18:043 phút đọc

(Banker.vn) Báo cáo VIS Rating cho thấy chất lượng tài sản toàn ngành cải thiện nhưng nợ quá hạn lại tăng ở một số ngân hàng do đặc thù danh mục tín dụng.

Báo cáo cập nhật ngành ngân hàng của VIS Rating ghi nhận năng lực tín nhiệm của hệ thống ngân hàng Việt Nam tiếp tục phục hồi khi bước vào quý cuối năm. Chất lượng tài sản có sự cải thiện rõ nét, khả năng sinh lời duy trì ổn định và môi trường chính sách thuận lợi đã giúp toàn ngành giữ được tỷ lệ nợ có vấn đề ở mức 2,3% trong chín tháng đầu năm. Cùng với đó, tỷ lệ hình thành nợ xấu mới đã giảm 30 điểm cơ bản theo quý, phản ánh khả năng trả nợ của khách hàng được cải thiện và sự hồi phục cục bộ của các doanh nghiệp.

Tuy vậy, bức tranh toàn ngành không hoàn toàn đồng nhất khi nợ quá hạn lại có xu hướng gia tăng tại một số ngân hàng lớn và vừa. VIS Rating chỉ ra rằng MBB chịu ảnh hưởng rõ từ nhóm doanh nghiệp năng lượng tái tạo, STB ghi nhận nợ quá hạn tăng ở các doanh nghiệp xuất nhập khẩu và hàng không, trong khi TPB đối mặt với rủi ro từ các khoản vay mua nhà của khách hàng cá nhân. Đây đều là những phân khúc tín dụng nhạy cảm, phản ánh mức độ dễ bị tổn thương của nền kinh tế ở những lĩnh vực chịu tác động mạnh trong năm qua.

Dù vậy, VIS Rating dự báo tỷ lệ nợ có vấn đề toàn ngành có thể giảm xuống còn 2,1% đến 2,2% trong quý IV nhờ hoạt động xóa nợ được đẩy mạnh và sự hỗ trợ từ Luật Các tổ chức tín dụng sửa đổi, qua đó tạo điều kiện cho quá trình thu hồi nợ hiệu quả hơn. Chất lượng tài sản được củng cố tiếp tục là yếu tố quan trọng giúp lợi nhuận ngành ngân hàng ổn định trong phần còn lại của năm.

Về khả năng sinh lời, ROAA toàn ngành đạt 1,5%, tương đương cùng kỳ 2024, trong đó thu nhập ngoài lãi là động lực tăng trưởng chính nhờ nguồn thu từ phí dịch vụ, hoạt động đầu tư và thu hồi nợ xấu. VPB dẫn đầu nhóm ngân hàng lớn về cải thiện ROAA nhờ lợi nhuận từ công ty chứng khoán và chi phí tín dụng giảm, trong khi CTG hưởng lợi đáng kể từ hoạt động thu hồi nợ xấu mạnh mẽ. Ở chiều ngược lại, ACB và VIB chứng kiến biên lãi ròng thu hẹp khi đẩy mạnh cho vay doanh nghiệp có lợi suất thấp hơn, còn TPB và EIB chịu áp lực từ chi phí huy động tăng.

VIS Rating nhận định nhóm ngân hàng lớn và các ngân hàng quốc doanh vẫn nằm trong quỹ đạo hoàn thành kế hoạch lợi nhuận năm nhờ tín dụng dài hạn tăng và chi phí tín dụng giảm. Nếu đà tăng trưởng thu nhập ngoài lãi tiếp tục được duy trì, khả năng sinh lời toàn ngành có thể nhích lên khoảng 1,6% trong cả năm 2025.

Thanh khoản là điểm cần lưu ý khi CASA toàn ngành giảm xuống 19%, thấp hơn một điểm phần trăm so với quý trước. Các ngân hàng quy mô nhỏ như ABB, BAB, KLB và VBB ghi nhận mức giảm mạnh hơn, trong bối cảnh chỉ số LDR tăng lên 111%, mức cao nhất trong vòng năm năm. Tín dụng tăng nhanh hơn tốc độ huy động khiến áp lực thanh khoản tập trung nhiều hơn vào nhóm ngân hàng nhỏ, vốn phụ thuộc lớn vào nguồn vốn thị trường ngắn hạn.

Về vốn, tỷ lệ vốn chủ sở hữu hữu hình trên tổng tài sản hữu hình duy trì ở mức 8,4%. Một số ngân hàng như NAB, VPB và CTG ghi nhận chỉ số này giảm nhẹ do quy mô tài sản tăng nhanh hơn tốc độ tăng vốn chủ. Tuy nhiên, tỷ lệ bao phủ nợ xấu toàn ngành lại cải thiện khoảng 5%, được dẫn dắt bởi CTG, ACB, TCB và BID nhờ nợ xấu giảm, cho thấy nhóm ngân hàng lớn đang tiếp tục củng cố nền tảng dự phòng và gia tăng lớp đệm an toàn tài chính.