(Banker.vn) Quốc gia châu Á này gây chú ý khi tuyên bố không thể từ bỏ nguồn dầu khí từ Nga, bất chấp sức ép trừng phạt từ phương Tây.
Công khai lập trường trái ngược nhiều nước phương Tây
Trong cuộc trao đổi chính thức với Reuters mới đây, Bộ Kinh tế, Thương mại và Công nghiệp Nhật Bản (METI) nhấn mạnh dầu thô và khí đốt tự nhiên từ nước ngoài, đặc biệt là từ Nga, vẫn đóng vai trò trụ cột trong an ninh năng lượng. Tokyo cho rằng việc đảm bảo nguồn cung từ các dự án dầu khí ở nước ngoài là yếu tố không thể thay thế trong bối cảnh biến động toàn cầu.
margin: 15px auto;" />METI nêu rõ dự án dầu khí Sakhalin-1 tại Viễn Đông Nga vẫn là điểm tựa chiến lược của Nhật Bản. Hiện Rosneft và ONGC Videsh (Ấn Độ) sở hữu mỗi bên 20% cổ phần, còn một liên danh của Nhật Bản bao gồm METI và các tập đoàn năng lượng nắm giữ 30%. Trước năm 2022, dự án này do ExxonMobil (Mỹ) điều hành nhưng tập đoàn rút khỏi Nga sau khi xung đột tại Ukraine nổ ra.
Việc Nhật Bản tiếp tục duy trì cổ phần tại Sakhalin-1 từng gây tranh luận, song Tokyo luôn đưa ra lý do rõ ràng: với một quốc gia gần như không có tài nguyên dầu khí nội địa, việc cắt đứt hoàn toàn năng lượng Nga là điều gần như không thể trong ngắn hạn.
Phát biểu của METI được đưa ra đúng thời điểm Mỹ vừa mở rộng trừng phạt đối với Rosneft và là nhà sản xuất dầu lớn nhất của Nga và là cổ đông chính tại Sakhalin-1. Tuy nhiên, Nhật Bản cho biết các doanh nghiệp và cơ quan nước này được miễn trừ trong nhiều biện pháp trừng phạt trước đó vì mức độ phụ thuộc cao vào LNG và dầu thô nhập khẩu.
Ngoài dầu từ Sakhalin-1, Nhật Bản còn nhận nguồn cung LNG đáng kể từ Sakhalin-2, chiếm khoảng 9% tổng lượng LNG nhập khẩu. JERA – đơn vị cung cấp điện lớn nhất Nhật Bản – đang ký các hợp đồng dài hạn với dự án này, trong đó sẽ hết hạn vào năm 2026 và 2029.
Trong tháng trước, sau khi cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump bày tỏ mong muốn Nhật Bản ngừng mua năng lượng của Nga, Tokyo lập tức tái khẳng định lập trường: Nhật Bản đã giảm dần phụ thuộc vào năng lượng Nga, nhưng việc cắt giảm hoàn toàn là điều không thể diễn ra sớm.
METI tuyên bố mục tiêu hàng đầu vẫn là duy trì nguồn cung năng lượng ổn định cho đất nước, nhất là khi thị trường dầu khí thế giới tiếp tục biến động bởi lạm phát, thay đổi chính sách và gián đoạn vận chuyển.
Bài toán an ninh năng lượng dài hạn
Nhật Bản từng là quốc gia nhập khẩu LNG lớn nhất thế giới vào năm 2022. Dù Trung Quốc đã vượt lên trong nửa đầu năm 2023, Nhật Bản vẫn nằm trong nhóm nhà nhập khẩu LNG hàng đầu toàn cầu, đóng vai trò quan trọng trong an ninh năng lượng của châu Á.
Chính vì vậy, chiến lược của Tokyo là cân bằng giữa cam kết với phương Tây và nhu cầu bảo đảm năng lượng cho nền công nghiệp trong nước. METI nhiều lần nhấn mạnh việc duy trì nhập khẩu từ Nga là một phần của chiến lược chủ động nguồn cung. Nhật Bản đồng thời tiếp tục tìm kiếm các lựa chọn thay thế từ Trung Đông, Hoa Kỳ và Đông Nam Á, nhưng không đặt mục tiêu thay thế hoàn toàn LNG của Nga trong ngắn hạn.
Giới phân tích nhận định động thái này cho thấy Nhật Bản vẫn chọn cách đi riêng, ưu tiên an ninh năng lượng hơn các yếu tố chính trị. Ở thời điểm thị trường năng lượng toàn cầu đang bước vào giai đoạn cạnh tranh quyết liệt và bất ổn về địa chính trị, việc duy trì nguồn LNG từ Nga được đánh giá là giải pháp khả thi nhất để Tokyo giữ vững nguồn cung ổn định và giá cả hợp lý.

